S. P. Allayorov

 
2)
Texnik loyihani ishlab chiqish. 
 
3)
Ishchi loyihani ishlab chiqish. 
 
4)
Axbarot tizimlarini ishlab chiqish. 
 
Loyihalsh natijasida quyidagi asosiy masalalar yechimlari . 
1)
Hisob kitob, reja va analitek ishlarni tashkil qilishni yaxshilash.
 
2)
Masalalarni yechish va kerakli natijani olish uchun qurulmalarni
tanlash va samarali texnalogiyani ishlab chiqish.
 
3)
Axbarotlarning korxona ichida ishlab chiqarish boʻlimlari orasida va
funksiyanal tizim qisimlari orasidagi oʻtish grafigini chizish.
 
4)
Rejalashtirish xisob-kitob va xoʻjalik faolyatining tahliliga bogʻliq
hamda axbarotlardan optimal foydalanish taminlovchi ma’lumotlar
bazasini yaratish.
 
5)
Normativ spravkaviy axbarotlarni yaratish .
 
Har qanday axbarot tizimini yaratish loyihalash guruhi xodimlari
tamonidan obyektni oʻrganishdan boshlanadi. 
Obyektni oʻrganish jarayonida xujjatlarning yogona formalari albomi
yaratiladi va har bir hujjatning asosiy xarattiristkalari aniqlashtiriladi. Oʻrganish
jarayonida obyekning tarkibiy sturukturasi formasi va xabarlarning mazmuni
oʻrganiladi.
Shuningdek, birlik axbarotlarni yigʻish, saqlash va boshqaruv
yechimlarini qabul qilish uchn tyorlash masalalari koʻrib chiqiladi . 
Obyektni oʻrganish asosida loyihalash guruhi texnik iqtisodiy asosnoma
tayorlaydi unda quydagi ma’lumotlar koʻrsatiladi.

---

99 
➢
Korxonanig material texnik bazasi xarakteristkasi. 
➢
Kategoryalar boʻyicha xizmatchilar soni. 
➢
Koaxonaning asosiy texnik iqtisodiy koʻrsatgichlar. 
➢
Korxona boʻlimlarining va lavozimdagi shaxslarning bajaradigan
fdunksiyalar haqida ma’lumot. 
➢
Davrlar boʻyicha axboraviy aloqolar sxemasi va axbarotlarning hajmi. 
➢
Xujjatlar xarakatlanishi mashrutlari sxemasi. 
➢
Boshqaruv tizimini va boshqaruv usullarini aftamatlashtirish darajasi. 
Texnik iqtisodiy asosnamadan soʻng texnik topshiriq ishlab chiqiladi. 
Texnik topshiriq va belgilangan tartibda tastidlangan ishlab charilayotgan
aftomatlashtirilgan axbarot tizimining maqsadi asosiy boshlangʻich
ma’lumotlarga qoʻyilgan talablar va tizimining dastlabki iqtisodiy samarali
darajaligini koʻrsatuvchi xujjatlardir. 
Texnik topshiriq xujjat sifatida quydagi boʻlimlardan iborat. 
1)
Loyiha haqida umumiy ma’lumotlar . 
2)
Tizimning maqsadi va vazifalari . 
3)
Aftamatlashtirish obyekti xarakteristkasi . 
4)
Tizimga qoʻyilgan talablar . 
5)
Tizim tarkibi va vazifalar roʻyxati . 
6)
Tizimni qabul qilish nazaryasi . 
7)
Tizimni ishga tushirish jarayonidagi ishlarning tarkibiva mohiyatiga
qoʻyiladigan talablar. 
8)
Xujjatlashtirishga qoʻyilgan talablar . 
9)
Ishlab chiqarish manbalari . 
10)
Tizim iqtisodiy samaradorligi xisobi texnik topshiriq ishlab
chiqarishdan soʻng loyihalah jarayonlari. 
Tizimning tenik loyihasi bu brlgilangan tartibda tasqidlangan umumtizim
loyiha yechimlari masalalarini yechish algaritmlarini shiningdek tizim
iqtisodiy samaradorligini bahalash va obyektni ishga tushirishga tayorlash
tadbirlari roʻyxatidan tashkil topgan texnik xujjatlar toʻplamidir. 

---

100 
Texnik loyiha quydagi 10 ta hujjatni oʻz ichiga oladi. 
1)
Tushintirish xati. 
2)
Tizimning fuksiyanal va tashkiliy sturukturasi. 
3)
Masalalarning qoʻyilishi va ularning yechimi algaritimlari . 
4)
Information fozomi tashkil etish . 
5)
Xujjatlar formalari albomi. 
6)
Matimatik taminot tizimi. 
7)
Texnik vasitalar kopleksini yaratish prinsipi. 
8)
Tizimning iqtisodiy samaradoligi xisobi . 
9)
Obyektni ishga tushirishdagi tadbirlar. 
10)
Xujjadlar qaytnomalari. 
Texnik loyiha bosqichidan soʻng ishchi loyiha bosqichi boshlanadi .
Ishchi loyiha bu belgilangan tartibda tasdqilangan texnik xujjatlar boʻlib unda
tizim boʻyicha aniqlashtirilgan ma’lumotlar va detallashtirilgan loyiha
yechimlari masalalarini yechimlari boʻyiocha dastur va koʻrsatmalar
shuningdek tizimlarning yanada aniqlashtirilgan iqtisodiy samaradorligi va 
obyektini ishga tushirishga tayyorgarligi boʻyicha aniqlashtirilgan tadbirlar
roʻyxati keltiriladi. 
Axborot tizimlari loyihalash jarayonini shartli ravishda 2 asosiy
prinsipga asoslanadi . 
1)
Tahlil ( sintez ). 
2)
Sintez . 
Analiz yoki tahlil-bu berilgan tashqi xarasteristik belgilarga qarab
tizimni yoki obyektni mayda elementlarga (tizim qisqichlariga) boʻlish
jarayonidir . Bunda tahlil prinsipiham oʻz navbatida quyidagi 3 ta prinsipga
amal qilishi kerak : 
1)
Funksional toʻliqlik prinspi: Funksional toʻliqlik prinspi - bu istalgan
bir toʻplam mavjud boʻlib boʻlib u quyidagi xossalarga ega deganidir : 
-
Toʻliqlik.

---

101 
-
Inkor qimaslik (toʻplamga kiradigan har qanday funksiya boshqa
funksiyani inkor qilmaydi); 
-
Bogʻlanmaganlik yani biror funksiya boshqa funksiya orqali kelib
chiqmaydi . 
2)
Juftlik prinspi – bu biror bir funksiyaga mansub har bir element kirish
va chiqish xossaariga ega deganidir. 
3)
Elementlar va xususan tizimning ishonchliligi prinspi. 
Sintez – bu tarkibiga kiruvchi elementlar orqali bir butun funksional birlikni
tashkil eitsh jarayonidir: 
Sintez jarayoni aniq yakunlanishi uchun unda quyidagi prinsiplar bajarilishi
kerak : 
•
Koordinasiya prinspi – bu prinspda barcha elementlar aniq sxema
asosida bogʻlanishi kerak yoki boshqaruv kordinatsiyalangan boʻlishi
kerak yoki vaqt boʻyicha kordinatsiyalangan boʻlishi kerak .
 
•
Tizim elementlarida oʻtish jarayonlarini yakunlanganlik yoki tugganlik
prinspi bunda tizimda boshqa bosqichga oʻtish faqat oldingi bosqich
tugagandan keyingi boʻlishi mumkun.