Tizim va signallarni qayta ishlash O’quv uslubiy majmua

7.4. Bir necha arifmetik-mantiqiy qurilmalardan foydalanish 
Bir vaqtning o‘zida ishlayotgan bir necha funksional qurilmalarning 
qo‘llanilish usuli yuqori unumdor protsessorlarning ko‘plab modellarida o‘z 
tadbiqini topgan. Parallel ishlov berishning bunday usuli unumdorlikni salmoqli 
oshirish imkonini beradi. Bunda protsessor arxitekturasiga ishlov berishning 
qo‘shimcha uzunligini (arifmetik-mantiqiy qurilmani) kiritish, unumdorlikni 
oshiradi. Realizatsiyasining soddaligi nuqtai nazaridan o‘xshash AMQlardan 
foydalanish afzal. Ishlov berishni tezlashtirishning bunday variantidan 
foydalanishga misollarni ko‘rib chiqamiz. Texas Instruments, TMS320C55 
protsessorlarida 
hisoblash 
yadrosi 
tarkibiga 
ikkita 
MAC 
– modul 
(ko‘paytirish/to‘plash qurilmalari), 40 razryadli summator/hisoblagich va 3 
razryadli chegaralovchi kiradi. Hisoblagich yadrosi tarkibiga alohida 40 razryadli 
AMQ kiradi va u 40 razryadli akkumlyator ustida bitta amal yoki ikkita 16 razryadli 
amalni parallel bajarish mumkin. ADSP-2I160 va ADSP-TSOOI TigerSHARC – 
protsessorlari ikkitadan tugunga ega bo‘lib, ularning har biri registr fayli, 

---

98 
ko‘paytgich va bir vaqtning o‘zida ko‘paytirish/to‘plash amallarini bajarish yoki bir-
biriga tobe bo‘lmagan vazifalarni bajarish imkonini beruvchi AMQni o‘z ichiga 
oladi [21, 22].
Motorola MSC 810I protsessorlari to‘rtta parallel ishlovchi AMQ ega bo‘lib, 
ularning har biri ko‘paytirgich/to‘plam MAC-qurilmasi, alohida razryadlarga ishlov 
berish qurilmasidan tuzilgan. Barcha AMQlar uchun operandlar va natijalarning 
manbai va qabul qiluvchisi sifatida qo‘llaniladigan 8 ta suruvchi va 16 ta registr 
barcha AMQlar uchun umumiy hisoblanadi. 16 razryadli so‘z barcha AMQlar va 
ayrim boshqa funksional qurilmalar uchun buyruq hisoblanadi. Alohida 
tugunlarning birdan oltitagacha buyrug‘i bitta umumiy buyruqga birlashish mumkin. 
Alohida AMQlar buyruqlari ikkita operand ustida turli amallarni, jumladan 
ko‘paytirish/to‘plash amallarini qo‘shish imkoniyatiga ega.
Ko‘pgina AMQlar TMS320C6000 platformasi protsessorlariga ega. Ularda 
sakkizta AMQ bor bo‘lib, ular to‘rttadan ikkita guruhga birlashgan – S, L, M, D. 
Guruh ichidagi AMQlar: M ko‘paytirish va ko‘paytirish/to‘plash amallarini bajarish, 
S, L, D esa arifmetik amallarni bajarishga mo‘ljallangan.
Bir necha signal protsessorlarning bitta kristallda to‘planishi bir necha 
AMQlardan foydalanish yo‘lidagi navbatdagi rivojlanish bosqichi hisoblanadi:
−
ADSP2192 protsessori umumiy va lokal xotira sohasiga ega ikkita mustaqil 
SPni birlashtiradi; 
−
TMS320C5441 protsessori kristall ichida lokal va umumiy xotira sohasiga 
ega to‘rtta S54x yadrosini o‘z ichiga oladi; 
−
TMS320C5420 va S5421 protsessorlari kristall ichiga S54x yadroli, ular 
orasida ma’lumot almashish ichki magistralga ega ikkita mustaqil protsessorni oladi.