Ўзбекистон республикасининг меҳнат кодекси

33-модда. Шахсий меҳнатдан фойдаланиш билан боғлиқ бўлган 
ва фуқаролик-ҳуқуқий хусусиятга эга шартнома 
асосида юзага келган муносабатларни якка тартибдаги 
меҳнатга оид муносабатлар деб эътироф этиш 
Жисмоний шахс билан ушбу Кодекс 11-моддасининг иккинчи 
қисмида назарда тутилган муносабатларни ҳақиқатдан тартибга солувчи 
фуқаролик-ҳуқуқий 
хусусиятга 
эга 
шартномани 
тузиш 
ушбу 
муносабатларнинг суд томонидан якка тартибдаги меҳнатга оид 
муносабатлар деб эътироф этилишига сабаб бўлади. Бундай ҳолда меҳнат 
шартномаси фуқаролик-ҳуқуқий хусусиятга эга шартнома тузилган кундан 
эътиборан тузилган деб ҳисобланади, тарафларнинг муносабатлари эса 
шартномада шартлашилган ишни жисмоний шахс томонидан бажариш 
бошланган кундан эътиборан якка тартибдаги меҳнатга оид муносабатлар 
деб эътироф этилади. 
Шахсий меҳнатдан фойдаланиш билан боғлиқ бўлган ва фуқаролик-
ҳуқуқий хусусиятга эга шартнома асосида юзага келган муносабатлар 
тугатилган тақдирда, ушбу муносабатларни якка тартибдаги меҳнатга оид 
муносабатлар деб эътироф этиш суд томонидан амалга оширилади. Мазкур 
шартнома бўйича ижрочи бўлган жисмоний шахс ушбу муносабатларни 
якка тартибдаги меҳнатга оид муносабатлар деб эътироф этиш учун якка 

---

20 
тартибдаги меҳнат низоларини кўриб чиқиш учун назарда тутилган 
тартибда ва муддатларда судга мурожаат қилишга ҳақлидир. 
 
 II БЎЛИМ. МЕҲНАТ СОҲАСИДАГИ ИЖТИМОИЙ ШЕРИКЛИК 
4-боб. Умумий қоидалар 
34-модда. Меҳнат соҳасидаги ижтимоий шериклик
тушунчаси ва асосий принциплари 
Меҳнат соҳасидаги ижтимоий шериклик ўз вакиллари тимсолида 
ходимлар, иш берувчилар, уларнинг вакиллари, давлат органлари 
ўртасидаги ўзаро муносабатлар тизими бўлиб, бу тизим якка тартибдаги 
меҳнатга оид муносабатларни ҳамда улар билан бевосита боғлиқ бўлган 
ижтимоий муносабатларни тартибга солиш масалалари юзасидан ходимлар, 
иш берувчилар ва давлат манфаатларини мувофиқлаштиришни 
таъминлашга қаратилган бўлади.
Меҳнат соҳасидаги ижтимоий шерикликнинг асосий принциплари 
қуйидагилардан иборат: 
тарафлар ва уларнинг вакиллари томонидан меҳнат тўғрисидаги 
қонунчиликка ҳамда меҳнат ҳақидаги бошқа ҳуқуқий ҳужжатларга риоя 
этиш; 
тарафлар вакилларининг ваколатлилиги; 
тарафларнинг тенг ҳуқуқлилиги; 
тарафлар манфаатларининг ҳисобга олиниши; 
тарафларнинг шартнома асосидаги муносабатларда иштирок этишдан 
манфаатдорлиги;
меҳнат ва машғулот соҳасига кирадиган масалаларни танлаш ҳамда 
муҳокама қилиш эркинлиги; 
тарафлар томонидан мажбуриятларни ўз зиммасига олишнинг 
ихтиёрийлиги; 
тарафлар ўз зиммасига олаётган мажбуриятларнинг ҳақиқийлиги
ва уларни бажаришнинг мажбурийлиги; 
давлатнинг ижтимоий шерикликни мустаҳкамлаш ва ривожлантиришга 
кўмаклашиши;
қабул қилинган жамоа келишувларининг, жамоа шартномасининг, 
шунингдек ижтимоий шерикликнинг бошқа ҳужжатларида кўрсатилган 
қоидаларнинг бажарилиши устидан назорат; 
тарафларнинг, улар вакилларининг ўз айби билан жамоа келишувлари 
ва жамоа шартномаси бажарилмаганлиги учун жавобгарлиги.