Soxibaxon ped texnologiya doc

Yaxlit yondashuv va tarbiyaviy ish
Tarbiyalash texnologiyasi — nisbatan yangi atama bo'lishiga qaramay
rivojlangan mamlakatlarda keng tarqalgan. Tarbiyalash texnologiyasi pedagogikada
yangi yo'nalish hisoblangan «ijtimoiy pedagogika» bilan birgalikda fuqarolik
g'ururi, vatanparvarlik, ijtimoiy faollik, mas’uliyat hissi va boshqa shaxsiy
sifatlarni shakllantirishga jiddiy ta ’sir qilmoqda. Ta’kidlash joizki, tarbiyalash
texnologiyasi yoshlar bilan tarbiyaviy ishlarning g'oyasi, mazmuni va tarkibini
emas, balki bu sohadagi respublikamiz hukumati tomonidan ishlab chiqilgan
maqsad va vazifalarni samaraii amalga oshirish bilan shug'ullanadi.
Tarbiyalash
texnologiyasi
mo'ljallangan tarbiyaviy maqsadga samarali erishuvni ta’minlovchi
vositalar majmuasini ko'rib chiqadi. O`qituvchi (pedagog)larning o ‘zida muloqot,
bahs olib borish madaniyatini shakllantirish maqsadida pedagogik ta ’lim
mazmuniga qo'yiladigan talablar, ayniqsa, muhimdir. O'zaro hamkorlik
pedagogikasi — o'qituvchi (pedagog) va o'quvchi-talaba o'rtasida hamfikrlilik.
bir-biriga ishonch, o'zaro yordam, ijodiy hamkorlik muhitini yaratadi. Bu esa. o'z
navbatida, yoshlar tomonidan haqiqiy insoniy qadriyatlaming anglab olinishi va
e’tirof etilishini kafolatlaydi.
Milliy o'zlikni anglashni butun olam insonparvarlik g'oya va madaniyati,
umuminsoniy qadriyatlar, ko'p millatli xalqimiz an ’analaridan ayrim holda tiklab
bo'lmaydi. Yoshlaming iqtidori va bilimga chanqoqligi aynan shulardan quw at oladi,
m a’naviyatga erishish va uning rivojlanishi shular bilan chambarchas bog'liqdir.
Milliy mafkura, psixologik va pedagogik fanlardan foydalanib, maqsadlar
ketma-ketligini to 'g 'ri «texnologik» tanlay bilish o'ta muhim. Nazariya nuqtai
nazaridan tarbiya uslubiyotini ta’riflash yetarli.
Lekin texnologik jihatdan barcha tarbiya maqsadlarining qismlarini aniqlash va
ularni ro'yobga chiqarish yo'llarini belgilash zarur bo'ladi. «Oliy va o'rta maxsus
o'quv yurtlarida bo'lg'usi mutaxassislarning umumiy va kasbiy madaniyatini
shakllantirish bo'yicha jamlama tarbiyaviy ishlar rejasi»-tarbiyaviy ishlami
dasturlashga misol bo'la oladi. Ushbu dastur Oliy va o'rta maxsus ta'lim vazirligi
tasarrufidagi oliy o'quv yurtlari olimlari va pedagoglarining mehnati mahsulidir.
Uning asosi etib, O'zbekiston Respublikasining 1-Prezidenti I.A.Karimovning
O'zbekistonning daxlsizligini mustahkamlash, uning buyuk kelajagini barpo etish,
har bir talabani ko'p qirrali, barkamol va Vatanning yuksak g'oyalariga sodiq

---

136
shaxs sifatida tarbiyalash haqidagi ko'rsatmalari olingan. Dasturda asosiy tarbiyaviy
yo'nalishlar va maqsadlar keltirilgan. Jumladan, fuqaro tarbiyasi, kasb egallash,
shaxsiy mas’uliyat, yuqori malakali bo'lish va kasbiy mahoratni egallashga
intilishni tarbiyalash, oilaviy hayotga tayyorlash, talabani shaxs sifatida rivojlantirish
kabilarga alohida e'tibor berilgan.
O'quv-tarbiya jarayoniga zamonaviy pedagogik texnologiyalarni joriy qilish
pedagogdan ijodiy ishlashni talab etadi. Pedagog o'zida unga yordam beruvchi
tashqi imkoniyatlar, ya’ni, nazariy-amaliy materiallar, o'quv qurollari va
vositalari mavjudligi haqida to'liq ma’lumotlarga ega bo'lishi kerak. Pedagog
o'zidagi mavjud ma’lumotlar va imkoniyatlar asosida qaralayotgan ta'lim yo'nalishi
bo'yicha mavjud metodika va ilg‘or o'qitish uslublarini ko'zlagan maqsadga
yo‘naltirish qobiliyatiga ega bo'lishi lozim.