# 4, 2020 pedagogik mahorat*педагогическое мастерство*pedagogical skill

хулқ-атвор
” 
омиллар кўринишида ҳам намоён бўлиб, бозор муносабатлари субъекти саналган диаданинг ўзаро 
муносабатларида ҳам акс этади. 
Назарий-амалий моделнинг “индивидуаллик” позициясидаги “сотувчи ва харидор” 
муносабатларини тўрт ўлчовли тузилма контекстида қуйидагича баён қилиш мақсадга мувофиқдир. 
Ушбу позицияда “ахборот” тузилма учун ўлчов мезони сифатида хизмат қилади. “Сотувчи-харидор” 
диадаси ўзаро муносабатлари жараёнида айирбошланадиган ҳар қандай ахборот манбаида “сотувчи” 
учун харидорнинг самарадорлик ҳолати (юқори, ўрта ва қуйи сегмент вакили эканлиги) ёки 
жамиятдаги обрўли (авторетет) шахс ҳамда ундаги индивидуал-типологик хусусиятлар алоҳида 
аҳамият касб этади. Масалан, сотувчи дўкон(бозор)га кириб келган харидордаги башанг ҳолат билан 
боғлиқ жиҳатларни, яъни реклама товарларига бўлган қизиқишлари, таниш-билишларининг тавсияси 
ёки ижтимоий тармоқлардаги тарғиботлар орқали эҳтиёжни қондиришга қаратилган харид қарорини 
ўз вақтида пайқаса ҳамда харидорни товар (хизмат) билан боғлиқ зарурий ахборот билан таъминласа, 
ижтимоий эҳтиёжлар муаммосидан халос этадиган сайъ-ҳаракатларни амалга оширсагина диада 
ўзаро муносабатлари самарадорлиги юқори даражада бўлади. Бунда сотувчидан харидорнинг 
характери, темпераментига қараб, муносиб хатти-ҳаракат ва хулқ-атворни намоён этиш талаб 
этилади. 
“Харидор” учун мазкур позицияда сотувчининг индивидуал хотиралари (яъни, сўнгги ташриф, 
сўнгги харид ҳолатлари) ҳамда ўзаро муносабатлардаги тажриба (яъни, дисконт-чегирмалар, мижозга 
нисбатан сервис хизмати) муҳим аҳамият касб этади. Масалан, харидор дўкон(бозор)га кирар экан 
сотувчига нисбатан индивидуал хотираларни, яъни мазкур дўкон(бозор растаси)дан қилинган аввалги 
харидлари билан боғлиқ салбий хотиралар (муддати ўтган товарлар хариди, қайтимни бермаслик, 
ишончини суистеъмол қилиниши ва бошқалар)ни эслаб қолса, харидор товар-хизматлар тўғрисидаги 
сохта ахборот (фейк маълумот)лар қуршовида қолишини яна “ҳазм” қила олмаслигини англаб етади, 
муносабатлар ўрнатилмай туриб, дўкон(бозор)ни тарк этади. Бунда харидор сотувчи билан аввал 
https://buxdu.uz

---