Andijon davlat unibersiteti psixologiya kafedrasi

 
“Davra suhbati” metodi 
Davra suhbatida ma’ruzachi o‘qituvchi bosh tashkilotchi bo‘lib qoladi. Davra suhbatlari ko‘pincha 
talaba-o‘quvchilarga tanish yoki yaqin mavzularda o‘tkaziladi. Davra suhbati mavzulari, rejalari, savollari 
talaba-o‘quvchilarga avvaldan bir necha kun oldin tarqatiladi. 
Talaba-o‘quvchilar uchun mustaqil tayyorgarlik ko‘rishga, ularni bir-birlari bilan avvaldan o‘zaro fikr 
almashishga, kutubxona, internetdan ayrim ma’lumotlarni to‘plash, qayta ishlash, kichik matn tuzish imkoniyati 
yaratiladi. Davra suhbatining afzalligi shundaki, har bir talaba-o‘quvchi individual tayyorgarlik ko‘radi. Har ikki 
tomon davrani o‘tkazishga tayyorgarlik bilan keladi. Suhbatni o‘qituvchi, goho lider talaba-o‘quvchi olib borishi 
mumkin. 
Davra suhbatlari oldindan dasturlangan dars jadvali asosida olib borilishi mumkin. 
Davra suhbatining yana bir afzalligi shundaki, har bir talaba-o‘quvchi o‘z bilimini, og‘zaki nutqini, 
shaxsiy fikrini emin-erkin namoyish etishiga muhit yaratiladi. Talaba-o‘quvchi va o‘qituvchining shaxsiy 
ma’suliyati oshadi, ham o‘qish, ham o‘rgatish yonma-yon davom etadi. Materialni o‘qish, o‘rganish, o‘zaro fikr 
almashishga, o‘zlashtirishga motiv oshadi. Bilimni olish, uning o‘zlashtirilishi kafolatlanadi. 
 
“Mojaro” metodi 
Bu metod amaliy mashg‘ulotlar uchun qulay. Odatdan tashqari, hattoki favquloddagi vaziyatlarda 
qilinadigan hatti-harakatlarni talabalarga o‘rgatish maqsadida bu metoddan foydalaniladi. Masalan, tug‘ayotgan 
sigirning buzog‘i teskari keldi, yurak to‘xtash arafasida nima chora ko‘rish kerak va hokazo. Bunday 
muammolarni hal qilish yo‘llarini o‘rganishda mojaro metodidan foydalanilsa, talaba-o‘quvchilarning fikrlari 
faollashib qisqa vaqt ichida to‘g‘ri qaror qabul qilish, ishni to‘la, tez va chaqqon bajarish sifatlari shakllanadi. 
Munozara metodi 
Disput - bu ikki yoki ko‘proq kishilarning keskin chegaralangan qoidalar doirasida og‘zaki olib 
boriladigan bahsi, munozarasi, masala talashuvidir. Disput mavzusi tayyorgarlik ko‘rish uchun o‘tkazishdan 
oldin talaba-o‘quvchilarga ma’lum qilinadi.

---

99 
Talaba-o‘quvchilarga bilim berishga mo‘ljallangan disputda kamida bitta rais va ikki guruhning har 
biridan bir nafardan so‘zlovchi qatnashadi. Disputni ochuvchi birinchi talaba qo‘yilgan taklifni ma’qullab chiqsa, 
ikkinchisi unga qarshi chiqadi, ya’ni opponent bo‘ladi. 
So‘zlovchilarga 10 minutdan, har ikki guruhdan ikkitadan ortiq bo‘lmagan qo‘shimcha qilishga 
chiqadigan talabalarning har biriga 5 minutdan vaqt beriladi. Ikki marta so‘zga chiqishga ruxsat etilmaydi. 
So‘zga chiquvchilarning barchasi raisga murojaat etishadi va uning qarori qat’iy bo‘lib, disputning mavzudan 
chetga chiqib ketmasligini nazorat qiladi.