Microsoft Word итисодий статистика-лотин doc

Mavzu VI. MILLIY BOYLIK STATISTIKASI 
Reja: 
 
1.
Milliy boylik mohiyati va turlari. 
2.
Milliy hisoblar tizimida aktivlar va passivlar. 
3.
Asosiy vositalar (fondlar) ko‘rsatkichlari statistikasi. 
4.
Aylanma mablag‘lar ko‘rsatkichlari. 
6.1. Milliy boylik mohiyati va turlari 
Milliy boylik kishilar mehnati tufayli to‘plangan moddiy, moliyaviy va 
ma’naviy boyliklar va tabiatdan yaratilgan tabiiy boyliklar yig‘indisidir. Milliy 
boyliklar yaratilish manbai jihatdan 2 katta guruhga bo‘linadi: 
1.
Tabiiy boyliklar. 
2.
Inson mehnati tufayli shu davrgacha yaratilgan barcha moddiy, moliyaviy 
va ma’naviy boyliklar. 
Tabiiy boyliklarga qazilma boyliklar zahiralari, gidroenergetika resurslari, 
hayvonot va o‘simlik dunyosi, o‘rmonlar va shu kabilar kiradi. Shunday qilib, milliy 
boylik, tabiiy boyliklar, hamda jami inson mehnati bilan yig‘ilgan moddiy boyliklar 
va moliyaviy boyliklarning yig‘indisidan iborat ekan. Milliy boyliklar turli 
belgilariga qarab guruhlanadi: 
1.
Yaratilish manbaiga qarab tabiiy boyliklar, jamg‘arilgan boyliklar. 
2.
tarmoqlar bo‘yicha: sanoat, qishloq xo‘jaligi, transport, qurilish, 
sog‘liqni saqlash va boshqa tarmoqlaridagi boyliklar. 
Shunday qilib milliy boylikni: MB=AF+AM+ASHM. aholining shaxsiy mulki 
yoki: MB=TB+IMTYMB+MR dan iborat. 
IMTIMB-inson mehnati tufayli yig‘ilgan moddiy boyliklar. MR-moliyaviy 
resurslar.
Qanday maqsadga mo‘ljallanganligiga qarab MB 2 guruhga. 
1.
Ishlab chiqarish sohasidagi MB: = sanoat. q/x. transport, qurilish.
2.
Noishlab chiqarish sohasidagi M.B. = sog‘liqni saqlash, ma’orif va 
madaniyat, mudofaa, fizkultura va sport kabilarga guruhlanadi. 
Tabiiy 
resurslar: 
tiklanadigan: 
o‘rmon, 
yer, 
suv, 
elektroenergiya 
tiklanmaydigan: temir, ko‘mir, oltin foydali qazilmalari. 
Milliy boyliklar yaratilish manbaiga qarab quyidagicha guruhlanadi: 

---

38 
Milliy boylik 
Tabiiy boyliklar 
Insoniyat tomonidan yaratilgan, 
jamg‘arilgan boyliklar 
Tabiiy 
qazilma 
boyliklar 
Asosiy vositalar 
Yer va o‘rmonlar 
Aylanma mablag‘lar 
Suv resurslari 
Madaniy-ma’naviy 
boyliklar 
Xayvonlar 
Aholining shahsiy mulki 
Va shu kabilar 
Davlat 
va 
fuqoralarning 
xorijdagi mulki 
3.
Regionlar bo‘yicha: barcha viloyat, Qorag‘alpog‘iston Respublikasi, 
tumanlar boyliklari, xususiy mulk, aralash mulk boyliklari; 
4.
Mulk shakli bo‘yicha: davlat mulki boyliklari, aksionerlik jamiyati 
boyliklari, xususiy mulk va shu kabilar.