O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta‘lim vazirligi qarshi muhandislik-iqtisodiyot instituti “Neft va gaz” fakulteti

18.3.-rasm.AUSH turidagi quduq 
usti armaturasi: 
1-tadqiqot 
ishlarini 
olib 
borishda 
qо‘llaniladigan teshik; 2-sal’nikli qurilma; 3-
quvurli osma; 4-quduq usti qisqa quvuri; 5,8,9-
burchakli jо‘mraklar; 6-namuna olgich; 7-
tezkor yig‘iladigan mufta; 10-qо‘yiruvchi 
quvurcha; 11-zichlovchi halqa 
18.4-rasm. Nasosli quduqlarini yer 
usti jihozlari: 
1-tizma flanetsi; 2-planshayba; 3-
quvur; 4-yuqori mufta; 5-uchlik; 6-
sal’nik; 
7-sal’nikli 
shtok; 
8-
zichlovchi qopqoq. 

---

145 
muvozanatlagichiga ilinadi. Arqonli osilma ikkita saqlab turgichdan, traversli ponadan 
iborat bо‘ladi, arqon va sal’nik shtoklar uchun mо‘ljallangan. 
Sal’nikli shtok (6) ponali qamragich (9) qisqich yordamida yuqori traversga (1) 
osiladi, pо‘lat (9) arqonning uchiga rolik orqali oshirilgan va qisuvchi plashkalarda 
muvozanatlagich dastgohning boshchasiga mahkamlangan pastki travers (15), nasos 
plunjeri tagidagi yuk shtanga va suyuqlik ustuni bilan hosil qilinadi, yuqori travers
bu yukni qabul qiladi, tayanch vtulka (16) orqali yukni pastki traversga uzatadi. 
 
18.5- rasm. Normal qatorli arqon ilgichli shtangali aylantirgichli turidagi 
arqonli osilma: 
1-yuqoridagi travers; 2-sharikli podshipnik; 3-vtulka; 4-plashka; 5-qisuvchi 
gayka; 6-sal’nikli shtok; 7-chervyakli val; 8-kronshteyn; 9-pо‘lat arqon; 10-xrapovik 
halqasi; 11-richag; 12-vintlar; 13-tish; 14-teshiklar; 15-qо‘yi traveres; 16-tayanch 
vtulkalar; 17-qisuvchi gayka. 
Xulosa 
 
Neft konlarini murakkab sharoitda qatlamning bosimi va debit kо‘rsatgichi 
pasaygan davrda shtangali nasoslar yordamida ishlatish davri tо‘g‘risidagi ma’lumotlar 
keltirilgan. Nasoslarning tarkibiy qismi va ularni ishlatishdagi muammolarga tо‘xtab 
о‘tilgan. Nasoslar yordamida quduqlarni ishlatishni tadqiqotlash ma’lumotlari bayon 
qilingan va qо‘llash bо‘yicha tavsiyalar keltirilgan.