O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta‘lim vazirligi qarshi muhandislik-iqtisodiyot instituti “Neft va gaz” fakulteti

 
16.1-rasm. Gazlift usulida quduqni ishlatishning soddalashtirilgan 
armaturasining sxemasi. 
1-tizma boshchasi; 2-chorbarmoq; 3-nasos – kompressor quvurining qisilishi; 4-
planshayba; 5, 9-ochiq qulfaklar; 7, 8, 14-yopiq qulfaklar; 6-otma tizim; 10-guruhli 
gaz separator; 11-to’liq bekitgich; 12-manometr; 13-chorbarmoq. 

---

132 
16.2-rasm. Kompressorsiz gazlift siklidan gaz ishchi agenti sifatida gaz 
uyumidan foydalanish sxemasi. 
1-quduqdan siqilgan gazni chiqishi; 2-olovli isitgich; 3-gidrosiklonli separator; 4-
kondensat yiqgich; 5-olovsiz infraqizil qizdirgich; 6-gaz taqsimlash batariyasi (GTB); 
7-gazlift qudug’i; 8-guruhli gaz ajratgich. 
Kristalli gidratning shakllanishi ko’p holatda tabiiy gazning tarkibiga, namning 
miqdoriga, bosim va haroratga bog’liq bo’ladi. 
Bosim oshirilganda gidrat shakllanishning boshlanishida harorat ko’tariladi. 
Gidrat shakllanish jarayoniga gaz oqimining turbolentligi ta’sir qiladi. Bunda shtutser 
o’rnatish katta rol oynaydi, chunki gazning haroratini o’zgartirish mumkin bo’ladi. 
 
 
Xulosa 
Quduqlarda favvora davri tugagandan so‘ng gazlift usulida ishlatish uchun 
favvora armaturalaridan foydalaniladi. Bunda maxsus soddalashtirilgan va yengil 
armatura qo‘llaniladi, lekin sodir bo‘lishi mumkin bo‘lgan qiyinchiliklar ochiq 
favvorada xavf tug‘dirmaydi. Ko‘pincha gazlift quduqlaridagi armaturalar quvur 
oralig‘i orqali yoki markaziy quvurlar orqali gaz haydashga moslashtirilgan bo‘ladi. 
Gazlift quduqlarni ishlatish davrida jadal parafin yotqiziqlarni paydo bo‘lishi 
kuzatilsa, armaturaning usti qismi qo‘shimcha lubrikator bilan jihozlanadi va u orqali 
NKQ-ga qirg‘ich kiritiladi, quduqni ishlatish davridagi parafin yotqiziqlari mexanik 
tozalash yo‘li orqali tros yordamida quduqning ichiga tushiriladi. Parafin yotqiziqlari 
bilan ko`rashishda boshqa usullar ham qo‘llaniladi.