O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta‘lim vazirligi qarshi muhandislik-iqtisodiyot instituti “Neft va gaz” fakulteti

 
12.2. Favvora armaturasi va manifold 
 
Favvora va gazlift ko’targichlar erning ustki qismida favvora bilan biriktiriladi 
va quduqning tizma boshchasiga montaj qilinadi. 
Favvora armaturasi bir nechta vazifalarni bajaradi: quduqqa tushirilgan 
NKQning og’irligini saqlab turadi, ikki qatorli ko’targichlarda–ikki tizmada quvurlar 
oralig’idagi fazoning germetikligini ta’minlaydi va ularni o’zaro bekitadi, quduqning 
ish rejimini berilgan chegaralarda rostlashni, uning to’xtovsiz ishlashini va quduqda 
parametrlarning o’zgarishini tadqiqot qilishda quduqning ichida va yer ustida ishni 
olib borilishini ta’minlaydi. 
Favvora armaturasini buzilishi yoki ishlamay to’xtab qolishi ishlatish 
quduqlarni buzilishga, avariyaga va ochiq favvoralanish sodir bo’lishga olib keladi. 
Qatlam suyuqligini yoki gazli konlarda bosim va debit yuqori bo’lmaganda 
armaturaning 
ishlashini 
yuqori ishonchligini ta’minlashda, korroziyalovchi 
komponentlar va abrazivlik bo’lmaganda oddiy usullarda konstruktsiyalash va 
armaturalarni tayyorlashga erishiladi. 

---

106 
Anomal qatlam bosimiga va bir necha yuzdan ming kubometr debitlarga yoki 
kunlik million metr kub gazga, mahsulotning tarkibida katta miqdorda abraziv va 
emiruvchi komponentlar bo’lgan sharoitlarga moslashtirilgan katta chuqurlikdagi 
(5000-7000 m) quduqlar uchun favvora armaturasi turkumli ishlab chiqariladi. 
Favvora armaturasida ko’targichlarning qo’llanilishini boshlanishdan, suyuqlik 
yoki gazning sarfini boshqarish qurilmasini shtutserlar yordamida drossellab 
boshqarish hamda suyuqlik yoki gazni ko’targichlardagi bosimini quduq ustidan 
nazorat qilish talabidan kelib chiqib ishlab chiqarildi. Buning uchun sodda 
ko’rinishdagi favvora armaturasi qo’llanilgan, uning tarkibiga uchlik, to’sish 
qurilmalari, jo’mrak, manometr, shtutser kiradi va to’sin qurilmasidan shtutserlarni 
almashtirishda foydalanilgan. Quduqning ishini to’xtatmasdan shtutserni almashtirish 
ikki otma chiziqlarni, torli armaturalarni paydo bo’lishga olib keldi. Bu armatura 
uchta uchlikdan va uchta kesuvchi qurilmadan va shtutserdan tashkil topgan bo’lib, 
ularning birgalikda ishlashi favvora archasi deb yuritiladi.