O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi s. R. Sharipov yer tuzish asoslari

Partov (bo‘z) yerlar
- bu oldin haydalma yer bo‘lib, keyin kuzdan boshlab bir yildan ko‘p 
qishloq xo‘jalik ekinlarini ekish uchun foydalanilmagan va toza shudgor (par) uchun 
qoldirilmagan yer uchastkalaridir.
Pichanzorlar
 
- doimiy pichan o‘rish uchun foydalaniladigan yer turlaridir. Pichanzorlar 
davlat standartlariga asosan suv bilan qoplanadigan, quruq, zaxlashgan, tubdan yaxshilangan, 
toza, har xil darajada chakalaklar, o‘rmon da-raxtlari va do‘ngliklar bilan qoplangan bo‘lishi 
mumkin.
Yaylovlar 
- doimiy chorva mollarini boqish uchun (bunday foydalanish asosiy 
hisoblanadi) foydalaniladigan hamda mollarni boqish uchun yaroqli, pichan o‘rish uchun 
foydalanilmaydigan va partov (bo‘z) yerlar hisoblanmagan yer turlaridir. 
Yer turlarini transformatsiyalash
- yer turlarining mavjud tarkibidan loyihaviy tarkibiga 
o‘tish yerlarni transformatsiyalash - yerlarni bir turdan ikkinchisiga o‘tkazish yo‘li bilan amalga 
oshiriladi. Transformatsiya bir martalik akt bo‘lmasdan, balki ko‘p qirrali va uzoq jarayondir; 
tashkiliy-xo‘jalik, texnik va huquqiy jixatlardan bu yer tuzishning eng ahamiyatli masalalaridan 
biridir. Yerlarni transformatsiyalashning injenerlik-texnik mazmuni yer turlarini tubdan va 
yuzaki yaxshilash asosida, bir turdan ikkinchisiga o‘tkazishni ta’minlovchi kompleks meliorativ, 
madaniy-texnik va agrotexnik tadbirlarni ishlab chiqishdan iborat bo‘ladi. 
Yer turlarini madaniylashtirish
- yer uchastkalarini tabiiy holatdan madaniy holatga 
o‘tkazishni bildiradi, ya’ni tabiiy yaylovlar, pichanzorlarni yoki noqishloq xo‘jalik yerlarini 
haydalma yerlarga, madaniy yaylovlar va pichanzorlarga kompleks melioratsiyalash va 
agrotexnik tadbirlar yordamida transformatsiyalashdir. 
Tuproqlarni madaniylashtirish
- bu xududiy tuproq unumdorligini to‘plashning uzoq 
jarayoni bo‘lib, u yerlarni transformatsiyalash bilan bog‘liq bo‘lmasligi ham mumkin.

---

96