Болалар ёшида учрайдиган тиш каттик

 
1.2.
 
Bolalar og`iz bo`shlig`i xastaliklarini davolashda qo`llanadigan 
og`riqsizlantirish usullari 
 
Bolalarda tish va og`iz bo`shlig`i shilliq pardasining xastaliklarini 
davolashda og`riqsizlantiruvchi vositalarni turli, o`z o`rnida qo`llash muhim 
ahamiyatga egadir. 
Og`riqsizlantirish usullarining bir necha xili mavjud bo`lib, ulardan 
asosiylari quyidagilardir: 1) ignasiz (noin’eksion) terminal anesteziya; 2) igna va 
shprits yordamida (in’eksion) amalga oshiriladigan og`riqsizlantirish; 3) ignasiz 
maxsus asboblar yordamida katta bosim ostida dori moddalarini purkash yo`li 
bilan amalga oshiriladigan og`riqsizlantirish; 4) bolalarning ruhiy holatini 
barqarorlashtirish yo`li bilan amalga oshiriladigan mahalliy og`riqsizlantirish. 
 

---

14 
1.2.1.Terminal anesteziya 
Bolalarda ularning ruhiy holatiga salbiy ta’sir ko`rsatmaslik uchun 
og`riqsizlantirishning bu usulidan foydalanish juda katta qulaylik tug`diradi. Bu 
usul asosan og`riqsizlantirish lozim bo`lgan sohaga og`riqsizlantiruvchi vositani 
chaplash yoki surtish, og`riqsizlantiruvchi namlangan salfetkalarni bir oz tutib 
turish kabi yo`llar bilan amalga oshiriladi. Shuni nazarda tutmoqlik lozimki, 
bunday usul yordamida to`qimaning faqat yuza qavatlarigina og`riqsizlantiriladi. 
Bunday usuldan tish qattiq to`qimalarining yuza, o`rta va chuqur kariyesida, og`iz 
bo`shlig`i shilliq pardalarining xastaliklarida (stomatitlarda) davolash ishlarini 
amalga oshirishdan oldin foydalanish bir muncha ijobiy natijalar beradi. 
Ignasiz amalga oshiriladigan terminal anesteziya uchun quyidagi 
og`riqsizlantiruvchi vositalardan foydalaniladi: 
Dikain - kuchli og`riqsizlantiruvchi vosita hisoblansada, novokainga 
nisbatan 10 marotaba kuchli zaharli ta’sirga ham egadir. Shuni nazarda tutgan 
holda yosh bolalarda (10 yoshgacha) bu vositani ishlatib bo`lmaydi. 10 yoshdan 
katta bolalar uchun dikainning 1-2 ml miqdordagi 0,5% li eritmasidan foydalanish 
maqsadga muvofiqdir. 
Trimekain - bu ham kuchli anestetik vositalar guruhiga kiradi. Bolalarda 2-
5% li eritmasidan foydalaniladi. 
Piromekain - 5% li surgi sifatida yoki bo`lmasa 5% li surgini 5% li 
metiluratsil surgisi bilan aralashtirilgan holda ishlatish mumkin. Bu chaplash 
(applikatsiya) yo`li bilan ishlatiladigan yangi og`riqsizlantiruvchi vositadir. 
Bunday vosita og`iz bo`shlig`i shilliq pardasining xastaliklarida keng ko`llanadi. 
Piromekain surtilgan shilliq parda 1-2 daqiqadan so`ng og`riqsizlanadi va bu holat 
30-40 daqiqa davomida saqlanib turadi. Buning uchun og`riqsizlantiruvchi vositani 
shilliq pardaga 2-5 minut muddatga chaplash kerak bo`ladi. 
Anestezin-5-10% li surgi sifatida ishlatiladi va kerakli natijaga erishish 
uchun bunga 2-3 minut vaqt kerak bo`ladi. 
Ksilokain va lidokain kabi og`riqsizlantiruvchi vositalardan terminal 
anesteziya uchun 2-5% li eritma sifatida (chaplash uchun) yoki 10% li eritmalari 
aerozol sifatida foydalaniladi.