E. N. Lutfullayev, Z. N. Normurodov

Kaliy permanganatni parchalab gazometrni
kislorod bilan to‘ldirish
G a z o m e tr h a jm in i o ‘lchan g . K aliy p e rm a n g a n a tn in g
p a rc h a la n ish reaksiyasi ten glam asin i yozing.
G a z o m e trn in g 2 /3 qism ini kislo ro d b ila n t o ‘ldirish 
u c h u n k e ta d ig a n tu z m iq d o r in i h is o b la n g . K e ra k li 
m iq d o rd a g i kaliy p e rm a n g a n a tn i ta ro z id a o ‘lch an g , gaz 
ch iq a ru v ch i n ay b ila n jih o z la n g a n q u ru q k a tta probirkaga 
yoki V yurs k olbasiga soling va sh tativg a o ‘rn atin g . Kaliy 
p e rm a n g a n a tli k o lb an i qizdiring va k o lb adag i h a jm d a gaz 
c h iq a ru v c h i n a y u c h in i g a z o m e trn in g p a stk i teshigiga 
k irg iz in g . G a z o m e trn i 2 /3 q ism ig a c h a k islo ro d b ila n
to ‘ld irin g va gaz ch iq aru v ch i nayni ch iq arib tesh ik n i tiq in
b ila n b erk itin g . V o ro n k a suv bilan t o ‘la ekanligig a e 'tib o r 
b e rin g . S h u n d a n k eyin, g a z o m e trd a g i g az uy te m p e - 
raturasigacha sovigandan so ‘ng, qisqa vaqtga kranni oching 
(n im a u c h u n ? ). G a z o m e tr t o ‘g ‘r i d a n - t o ‘g ‘ri k islo ro d
b a lo n id a n t o ‘ld irilish i h a m m um k in .
KISLORODNI YIG‘ISH
4 ta k a tta p ro b irk ag a yoki 4 ta b a n k a ch a g a kislorod 
yig‘ing. B un in g u c h u n keng p ro b irk a la rg a m os k eladigan
4 ta tiq in oling yoki b an kalar og‘zini to ‘liq yopadigan 4 ta 
shisha p lastink a tanlang. S o‘ngra boshqa b ir k atta probirka 
olib, u n in g 1/4 qism iga kaliy p e rm a n g a n a td a n soling. 
P ro b irk a n i gaz o ‘tk azu v ch i nay o ‘rn a tilg a n tiq in b ila n
b erk itib 9 -ra sm d a k o ‘rsatilganid ek sh tativ ga m ah k am lan g
va nayning uchini suvli vannaga botiring. Kaliy perm anganat 
s o lin g a n p r o b irk a n i q iz d irin g va a jra lib c h iq a y o tg a n
k islo ro d g az o ‘tk a z u v c h i n a y d a g i h a v o n i t o ‘la siq ib
c h iq a rg u n c h a b iro z kuting. N a y d a n to za kislo ro d ajralib 
c h iq a y o tg a n ig a is h o n c h h o s il q ilg a n in g iz d a n s o ‘ng, 
k islo ro d n i tay y o rlan g an b a n k a ch a larg a y ig ‘ing. B uning 
u c h u n b a n k a c h a n i suv b ilan t o ‘ldirin g va o g ‘z in i shisha 
p lastin k a bilan b erkitib uni suvli v annaga t o ‘nkaring. Suv
43

---

ostida shisha plastinkani olib, bankachaga gaz chiqaradigan 
nayning u chin i kiriting va kislorod bilan to'ldiring. Kislorod 
t o ‘lg a n d a n k e y in suv o s tid a b a n k a c h a o g ‘z in i sh ish a
p la stin k a b ila n b e rk itib , b a n k a n i suv o stid a n ch iq arin g . 
X uddi shu ta rtib d a q o lg an b a n k a ch a larn i h a m k islo rod 
b ila n to 'ld irin g . Id ish larn i kislorod b ila n to 'ld iris h u c h u n
9 -ra sm d a g id e k asbob y ig 'in g . B a n k a c h a la rd a y ig ‘ilgan 
kislo ro d b ila n u n in g x o ssalarin i o 'rg an in g .