E. N. Lutfullayev, Z. N. Normurodov

Plastik oltingugurt olish. 
O ltingugurtni qaynaguncha 
qizdiring va kristallizatordagi sovuq suvga jildiratib quying. 
H osil b o ‘lgan m assani sovuq suvdan olib filtr qog‘ozlari 
orasida quriting. O ltingugurtning elastikligini va uning 
xloroform da eruvchanliginr'sinab ko'ring. Olingan massa- 
ning bir qismini keyingi darsgacha qoldiring va yana uning 
fizik xossalarini o'rganing. Plastik oltingugurt qanday 
m olekulalardan tuzilgan?
METALLARNING SULFIDLARI
a. 
Kam eriydigan m etall sulfidlarini vodorod sulfid bilan
c h o ‘ktirib olish.
4 ta probirka olib ularga alohida-alohida 
kalsiy, kadmiy, 2 valentli marganes va q o ‘rg‘oshin tuzlari
52

---

eritm alaridan 3—5 tom chi tomizing. Ham m a probirka!arga
2 —3 to m ch id an vodorod sulfidli suv auying. H a m m a
probirkalarda c h o ‘kma tushadimi? C h o ‘kmalarning rangini 
ko'rsating. Reaksiyalarning m olekulyar va ionli ten g la­
m alarini yozing.
b. Temir sulfidning olinishi.
Ekvivalent miqdorda olingan
5 g te m ir va o ltin g u g u rt kuku n larin in g aralash m asini 
tayyorlang. Aralashmani probirkaga solib, shtativ qisqichiga 
o 'rnating . Probirka tub in i reaksiya boshlanguncha qattiq 
qizdiring. Reaksiya boshlanishi bilan qizdirishni to ‘xtating. 
N im a kuzatiladi? Olingan birikma sulfid ekanligini qanday 
isbot qilish m um kin? T em ir sulfidga xlorid kislotaning 
t a ’sirini sinab k o ‘ring. Reaksiya tenglam alarini yozing.
d. 
Alyum iniy sulfidi.
1 g alyum iniy kukunidan va hi- 
soblangan oltingugurt kukunidan tortib oling, yaxshilab 
aralashtiring va aralashmani tem ir plastinka ustiga uyumcha 
qilib to ‘king. Aralashma ustidan cho‘g‘ holigacha qizdirilgan 
tem ir simini tiqing. A lyum iniy sulfidida vodorod sulfid 
hidining mavjudligi nim a bilan tushuntiriladi? A lyuminiy 
sulfidning bir bo'lag in i probirkadagi qaynoq suvga soling. 
Sodir bo'lgan hodisani tushuntiring. Reaksiya tenglamasini 
yozing.