O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi toshkent davlat sharqshunoslik instituti falsafa kafedrasi

 
Mavzuning tayanch tushunchalari 
Konfusiy,  Kun  Fu  szi  (muallim  Kun),    konfusiychilik,  muhofazakorona 
ta’limot, ijtimoiy me’yor, inson tarbiyasi, mumtoz kitoblar (szin), donishmandlik 
sharhlovchisi,  “Suhbatlar  va  hukmlar”  (Lun  yuy)  kitobi,  Yao,  Shun  va  Yuy, 
adolat,  Osmonga  sig‘inish,  “Shu-szin”  kitobi,ismlar,  rasm-rusumlar,  musiqa, 
birodarlik  oliijanobligi  (syao  ti),  oliyjanob  er  (szyun  szi),  axloqiy  kuchga  (de), 
bilim (chji). 
 
Konfusiychilik muhofazakorona ta’limot 
Konfusiychilik  yagona,  bir  butun  ta’limot  emas  edi.  U  muayyan  jamiyat 
tashkilotining  nazariyasi  sifatida  axloqiy  qoidalar,  ijtimoiy  me’yorlar  va 
boshqaruvni  takomillashtirishga  diqqat-e’tibor  bergan 
va  bu  sohada 
muhofazakorona  mavqeda  turgan  g‘oya  edi  (1-ilova).  Konfusiy  o‘zi  haqida: 
“eskini  bayon  etaman  va  yangini  barpo  etmayman”  degan  edi.  U  va  uning 
izdoshlari  jamiyatning  axloqiy  tanazzulidan  xavotirlanib,  inson  tarbiyasiga 
asosiy  e’tibor  qaratib,  jamiyatda  bir-birini  kechirish  muhitni  barqaror  etishga 
harakat qildilar. 
Konfusiy (er.ol.551-479 yy.) ning haqiqiy ismi Kun Fu szi (muallim Kun) 
bo‘lib,  lotincha  yozilishda  Konfusiy  sifatida  qayd  etilgan.  Bu  mutafakkir 
(oldingi  ismi  Kun-syu)  Xitoyning  birinchi  faylasufi  hisoblangan.  Konfusiy  bir 
necha  yillar  davomida  Sharqiy  Xitoy  davlatlari  bo‘ylab  sayohatga  chiqqan  va 
hayotining  oxirgi  yillarini  shogirdlar  tarbiyasiga  qaratib,  ba’zi  mumtoz 
kitoblarni  (szin)  tartibga  solgan.  U  ta’limoti  Sin  sulolasi  hukmronligi  davrida 
ta’qiqlangan  ko‘pgina  faylasuflardan  biri  edi.  Xan  sulolasi.davrida  Konfusiy 
katta  e’tibor  qozonib,  ilohiylashtirish  darajasiga  borib  yetgan  va  yangi 
davrgacha hurmatli donishmand sifatida taqdirlangan.