Suv resurslaridan foydalanganlik uchun soliqni qishloq xo'jaligi kor
xonalari ekinzor va daraxtzorlami sug'orish uchun foydalangan suv uchun
to'lar edi. Soliq to'lanadigan suv miqdoridan yerlarining sho'rini yuvish,
dehqon va fermer xo'jaliklarining yerlarini sug'orish uchun sarflangan
suvlar chiqarib tashlanar edi. Bu soliqning stavkalari 1 kub m yer usti
suvlaridan foydalansa 4,5 tiyindan, yer osti suvidan foydalansa 6 tiyindan
belgilangan edi. Bu soliq yilda bir marta - hisobot yilining 1-dekabrigacha
to'lanishi kerak edi.
Yer ostidan foydalanganlik uchun soliqni ko'pchilik qishloq xo'jaligi
korxonalari to'lam as edi. Chunki ular foydali qazilmalami qazib olmaydi.
Ammo qishloq xo'jaligi korxonalari yer ostidan
inshootlami joylashtirish
uchun foydalansa bu soliqni to 'la r edi. Bunday inshootlarga yer ostida
joylashgan yoqilg'i saqlanadigan joylar, 0,4 kVdan ko'p kuchlanishga ega
bo'lgan elektr o'tkazish liniyalari, yer ostidagi omborxonalar kirar cdi. Bu
soliq yiliga bir m arta, hisobot yili uchun moliyaviy hisobot berish m ud-
datigacha to'lanar edi.
Yer solig'ini qishloq xo'jalik korxonalari yagona yer solig'iga o'xshab,
yerlaming sifatiga, joylashgan joyiga qarab 1,9 karra kam bo'lgan
stav-
kalarda to 'la r edi. Yer solig'ini to'lash bo'yicha imtiyozlar yagona yer
solig'i uchun ham saqlanib qolindi. Yer solig'i yilda bir marta-hisobot
yilining 1-dekabrigacha to'lanishi kerak edi.
M ol-mulk solig'ini ham ham m a qishloq xo'jalik korxonalari to 'lar
edi. Ulaming mulkidan qishloq xo'jaligi mahsulotlarini
ishlab chiqarish
bilan bog'lik bo'lgan obyektlar chiqarib tashlanar edi. Boshqa mol-mulk
uchun soliq boshlangich balans bahosidan 4 % miqdorida har oyda hisobot
oyining 20 sanasigacha to'lanishi kerak edi.
Infratizilmani rivojlantirish uchun soliq korxonalar ixtiyorida qolgan
sof foydaning 6 %gacha miqdorida to 'lan ar edi.
Obodonchilik ishlari
uchun yig'im ham korxonalar ixtiyorida qolgan sof foydaning 2 %gacha
miqdorda to 'lan ar edi.
Yagona yer solig'ini joriy qilishdan maqsad qishloq xo'jaligi yerlaridan
foydalanish samaradorligini oshirish, qishloq xo'jaligi tovar ishlab chi-
qaruvchilarining m ehnatning pirovard natijalaridan iqtisodiy manfaatdor-
ligini kuchaytirish, qishloq xo'jalik korxonalarini soliqqa tortish tizimini
soddalashtirish va birxillashtirishdir. Bunday tizimning joriy etilishi yerlar
dan yanada okilona foydalanilishini ta ’minlashi lozim, chunki har bir
gektar yer maydoni uchun undan foydalanish darajasidan qat’iy
nazar
ancha miqdordagi soliq summasini to'lash kerak bo'ladi. Ushbu tadbirning
ishga solinishi xo'jaliklami yordamchi ishlab chiqarishlami rivojlantirishga
undashi kerak, chunki bunday faoliyat natijasida olinadigan darom adlar
soliqqa tortilmaydi.
Qishloq xo'jaligi tovar ishlab chiqaruvchilari uchun yagona yer so
lig'ining joriy etilishi soliqqa tortish tizimining bundan keyingi yanada
takomillashtirilishidan dalolat beradi.
Yagona yer solig'ining to'lovchi hisoblangan qishloq xo'jaligi tovar
ishlab chiqaruvchilari uchun bojxona boji, davlat boji, litsenziya yig'imlari,
114
byudjetdan
tashqari fondlarga ajratmalar, hamda alkogol mahsulotlar uchun
aksiz solig'i to'lashning amaldagi tartibi saqlanib qoladi.
Qishloq xo'jaligi ishlab chiqarishni yuritishga cgalik qilish va foyda
lanish uchun berilgan yoki ijaraga olingan yer maydonlari soiiq obyekti
bo'lib hisoblanadi.
Qishloq xo'jaligi kooperativlari (shirkatlar), fcrmcr xo'jaliklari va
agrofirmalar yagona yer solig'ining to'lovchilaridir
Agar fermer xo'jaligi qishloq xo'jaligi mahsulotlurini ishlab chiqarish
va qayta ishlash bilan bir qatorda shu faoliyat turluri bilun shug'ullansa,
ular alohida hisob yuritishlari va boshqa faoliyat turlan bo'yicha qonun-
chilikda belgilangan soliqlarni to'lashlari lozim
O 'rm on, baliq va ovchilik xo'jaliklari. ilmiy tckshmsh tashkilotlari va
ilmiy muassasalaming tajriba, сk.spcrimental va o'quv-tujiiba xo'jaliklari,
huquqiy shaxs maqomiga ega bo'ltnagun youl.t11u In qishloq xo'jaligi ham
da dchqon xo'jaliklari yagona yer solig'i lo'lamaydl
Yagona yer solig'i O'zbekiston KispuMikiiMiiiiig l'iv/.idcnti 1998-
yilning 10-oktabrida qabul qilingan «Qishloq xo'jaligi lovai ishlab chiqa
ruvchilari uchun yagon yer solig'ini
joriy etish lo'g'riNiiln-gi lium oniga
hamda Vazirlar Mahkamasining 1998-yil
?(>
dekahrldagl 'И')
uinli qaroriga
asosan, joriy qilingan. Yagona yet solig'ining to'lovi hiliui bo'lgan, qishloq
xo'jaligi tovar ishlab chiqanivchilarining shu soliq bo'ylclm
bilan hisoblashish mcxanizini O'zbekiston KrspuhliknMMing Adliyn Vazir-
ligi 2000-yilning 5-martida 1102-laitib laqninl bilan m'yxulga olingan
«Qishloq xo'jaligi tovar ishlab cliiqanivchilnii loniniiiiliiii vagona vcr
solig'ini hisoblash va to'lash tartibi to ‘g‘nsula>gi yo'nqimiibnln bclgilangnn
Yagona er solig'i soliqqa tortiladigan yci maydoni, bit'/a -.titvkalini va
tuzatish kocfTitsycntlariga asosan, soliq to'lovchilur
tom onidan
mustuqil
ravishda hisoblanadi.
Jamoat binolari va xonadonlar, suv hav/ahin, kanallat, kollcktor va
yo'llar bilan band bo'lgan vcrlai huindii qishloq xo'|ttllgldn loydalanil-
maydigan boshqa yerlar bo'yicha trglnMI lum an va slut hnrlnming su
g'oriladigan ycrlarming blrim hl «mil m him l>rlgllangan stavkalar baza
stavkasiga qabul qilingan
Yagona yer solig'i soliqni
Do'stlaringiz bilan baham: 
