Khorezm branch of uzbekistan writers union

Ushbu ilmiy-ijodiy ishlar to„plami O„zbekiston Yozuvchilar uyushmasi
Xorazm viloyati bo„limi Kengashining 2021-yil 26-iyundagi 3-sonli yig‟ilishida 
muhokama qilinib, nashrga tavsiya qilingan 
 
This collection of scientific-literary works is discussed on the 3rd council of 
Khorezm branch of Uzbekistan Writers Union.
It has been recomended to 
publish on the 26th of June, 2021 y. 
 
ISBN 978-9943-7364-1-1 
© O‗tkir Hoshimov 
―
Dunyoning ishlari
‖ 
© ―Xorazm nashr matbaa‖ , 2021. 

---

3 
BADIIY TARJIMA – CHINAKAM IJODDIR
Jahonda ilm-fan va madaniyat rivojlangan sari tarjimonlik ham avj olib 
bormoqda. Chunki barcha tarjimonlar o‗zlarigacha yaratilgan, yozilgan va 
bunyod etilgan yoki boshqalar tomonidan kashf etilgan, to‗plangan bilimlar 
majmuasi, badiiy ijod namunalaridan bahra olmay, ular haqida ma‘lumotga ega 
bo‗lmay yashay olmaydi. Ana shunday jarayonda tarjima bizga juda qo‗l keladi. 
Tarjimani boshqa xalq yozuvchisi yoki shoiri yaratgan asardan aynan nusxa, 
mexanik takror hodisa deb tushunish kerak emas. Tarjima - bu boshqa tildagi 
badiiy go‗zallikni o‗zining xalqi uchun ijodiy o‗zlashtirish, yangi tilning 
quvvatini hamda uning qudratini, boyligini ko‗rsatib beruvchi muhim omil 
demakdir. Shu bilan birga, tarjima bir tilda yaratilgan badiiy tafakkurning yangi 
to‗lqinlarini ikkinchi tilda yanada jozibaliroq jaranglashuvi uchun xizmat qiladi.
Hozirgi kunda badiiy tarjimaning roli nihoyatda ortib bormoqda. Tarjima 
hamda tarjimonga bo‗lgan e‘tibor va ehtiyoj kun sayin yuksalayotganligini 
ko‗rish mumkin, chunki chet ellar bilan hayotning turli jabhalarida olib 
borilayotgan hamkorlik shuni taqozo qilayotganligini kuzatishimiz mumkin. 
Chet tillari yaxshi o‗qitilgan vaziyatda va chet tilidagi badiiy asar xuddi o‗z ona 
tilidagidek tushunarli bo‗lgan taqdirda ham, tarjimonlarga ehtiyoj aslo 
kamaymaydi. Chunki badiiy asar mamlakat muhiti, milliy hayot formasi va 
san‘ati bilan shu qadar chambarchas bog‗liq bo‗ladiki, bu o‗sha asarni o‗z ona 
tilida o‗quvchi kishilar va tarjimonlargagina tushunarli bo‗lishi va to‗laligicha 
borib yetishi mumkin. 
Ayniqsa, matnni badiiy tarjima qilish tarjimaning yozma turlaridan eng 
qiyinidir. Tarjimon har ikkala tilni mukammal bilish, nutq sovg‗asi, til tuyg‗usi 
bilan bir qatorda badiiy qobiliyatga, yozuvchi yoki shoirning iste‘dodiga ega 
bo‗lishi kerak. 
To‗liq badiiy tarjima - bu asarni boshqa til madaniyati doirasida yangitdan 
yaratish, asl mamlakat haqiqatlarini saqlab qolish, ammo ularni boshqa millat 
vakiliga tushunarli qilib yetkazish vositasidir. 
O‗zbek adabiyoti durdonalarini tarjima qilish, nafaqat o‗zbek nasri va 
nazmidan butun dunyo o‗quvchilarini bahramand qiladi, uni jahon sahnasiga 
chiqarib, butun dunyoga tanitadi, balki o‗zbek madaniyati va adabiyotining 
naqadar boyligi, serqirraligini namoyon qilishda ham muhim ahamiyat kasb 
etadi. Ushbu to‗plamni nashrga tayyorlashning tag zaminida ham ushbu maqsad 
yotibdi, desak mubolag‗a bo‗lmaydi. Unda o‗zbek adabiyotining yetuk vakili
O‗tkir Hoshimovning ―Dunyoning ishlari‖ to‗plamidan o‗rin olgan 
hikoyalarning ingliz tilidagi tarjimasi o‗rin olgan. Mazkur badiiy tarjima 
Urganch davlat universiteti Tarjima nazariyasi va amaliyoti kafedrasi katta 
o‗qituvchisi Saparbayeva Gulandam Masharipova rahbarligida Xorijiy 
filologiya fakultetining bir guruh talabalari - Xudoyshukur Abdiyev, Og‗abek 
Ruzmetov, Nigora Pirnafasova, Gulmira Bekchanova, Aziza Uskinova, 

---

4 
Shohista Sultonova, Hajibibi Ibragimova va Nodira Azatovalar tomonidan 
amalga oshirilgan. 
Yuqoridagilarga xulosa sifatida shuni aytish joizki, tarjimon bir millat ruhi 
va qalbini ikkinchi millatga yetkazuvchi chopardir. Uning beminnat mehnati 
o‗z qadrini topishi lozim. Har bir millat madaniyati va adabiyoti jahon 
sahnasida aynan tarjima vositasida o‗z o‗rnini topadi. Badiiy tarjima faqat til 
bilish bilangina chegaralanmasdan, millatning qalbini ochib beradigan xilqatni 
ham yetkazib berishi lozim. Shu ma‘noda, ushbu badiiy tarjima Siz 
o‗quvchilarga manzur bo‗ladi, degan umiddamiz.