Raxmanov A. Chiziqli Ma’lumotlar tuzilmalari Reja

har xil turdagi massiv 
deyiladi. Masalan, talabaning shaxsiy 
kartochkasini saqlashda familiya, yosh, manzil, o’rtacha ball va boshqalar massiv 
elementlari hisoblanadi. Ushbu bir talaba to’g’risidagi ma’lumotlar xotirada qat’iy 

---

belgilangan uzunlikdagi bir o’lchamli turli turdagi massiv sifatida saqlanishi mumkin. 
shunday massiv elementlaridan erkin foydalanish belgi shaklida taqdim qilingan indeks 
bo’yicha amalga oshirilishi mumkin. Masalan, massivning birinchi elementidan erkin 
foydalanish uchun NAME indeksi bo’yicha, ikkinchi elementga esa AGE indeksini 
ishlatish mumkin va h.k. 
Bir o’lchamli turli turdagi massivlardan ko’p o’lchamli turli turdagi massivlar, 
masalan, guruhning barcha talabalarini ta’riflovchi massivni tashkil etilishi mumkin. 
Avtomatlashtirilgan axborot tizimlari haqiqiy olamdagi obyektlar to’g’risidagi 
axborotni saqlaydi va ishlov beradi. Katta obyektlarni, ularning tabiiy murakkabligini 
hisobga olgan holda, kompozitsiya tamoyillaridan foydalanib alohida agregat va 
bo’g’inlarga bo’lish qabul qilingan. Muayyan obyekt yoki uning bir qismini ta’riflovchi 
axborotning muayyan majmuini 
mantiqiy yozuv
yoki oddiygina qilib 
yozuv
deb ataladi. 
Muayyan sinfga oid ko’plab obyektlarni ta’riflovchi yozuvlar to’plamini 
axborot 
massivlari
deb ataladi. 
Haqiqiy olamda obyektlar va ularning alohida agregatlari o’rtasida turli darajadagi 
murakkablikka ega bo’lgan muayyan munosabatlar va o’zaro aloqalar mavjud bo’ladi. 
Axborotga ishlov berish va saqlash tizimlarini ishlab chiqish jarayonida bu munosabatlar 
aniqlanadi va yozuvlar hamda axborot massivlarini tuzilmalash yo’li bilan aks ettiriladi. 
Ma’lumotlar o’rtasidagi aloqa va munosabatlarni aniqlab berishni ta’minlaydigan 
axborot massivlarini tashkiliy shakli