“Metrologiya, standartlashtirish va sertifikatlash asoslari”

Nazorat savollar: 
1.Ekspertiza nima? 
2. Malakani tekshirish provayderi? 
3. O‘lchash vositalari davlat reestri? 
ED-N turdagi elektron tarozining texnik xarakteristikalari va qiyoslash metodikasini o‘rganish.
 
ED-N turdagi elektron tarozining texnik xarakteristikalari va qiyoslash metodikasini 
o‗rganish. 
 
Ishning maqsadi: 
Ushbu turdagi tarozilarning ish tamoyili, yukni qabul qiluvchi 
platformada bo‗lgan tortiladigan yukdan hosil bo‗lgan ta‘sirni tenzorezistorli datchik yordamida 
elektr signalga aylantirishga asoslangan. Signal datchikdan, yukning massasiga bohliq holda 
raqamli signalga aylantiriladi va tortish natijasi tarozi displeyida (2.1-rasm) ifodalanadi.

---

224 
2.1 – rasm. ED-N turdagi elektron tarozi 
Tarozilar OI ML R 76 – 1 (Qonunlashtiruvchi metrologiya bo‗yicha xalqaro tashkilot) 
tavsiyalari asosida yuqori (II)aniqlik sinfi bilan klassifikatsiyalanadi. 
Tarozilar platformasi plastmassadan, uning qopqog‗i esa – zanglamaydigan po‗latdan tayyorlangan. 
Tarozilar quyidagi asosiy funksiyalarga ega: 
-
―0‖ ning avtomatik holda o‗rnatilishi; 
-
O‗lchash diapazoni bo‗yicha taraning massasini tanlash; 
-
O‗lchash birligini tanlash; 
-
Hisob rejimida ishlashi; 
-
Foizlarda o‗lchashi; 
-
Manbadan uzilganda ma‘lumotlarning saqlanib qolishi; 
-
Nobarqaror yuklamada ko‗rsatishlarning o‗rtachalanishi; 
-
Nuqsonlar diagnostikasi; 
-
O‗lchash natijalarini nashrdan chiqarish (printer mavjud bo‗lsa) 
-
Ma‘lumotlarni uzatish uchun interfesy RS – 232 C mavjud; 
-
Suyuq kristalli yoritkich. 
Tarozilar korxonalarda, sanoatda va qishloq xo‗jaligida yuklarning massasini o‗lchash uchun 
mo‗ljallangan. 
– N turdagi tarozilarning texnik xarakteristikalari 2 – jadvalda keltirilgan 
2 – jadval
Ushbu kalibrlash metodikasi ED – N turdagi barcha elektron tarozilar (GOST 24104 - 
2001)ga taalluqli bo‗lib Koreya respublikasining CAS Corporation Ltd firmasi ishlab chiqargan va 
kalibrlash usuli va vositalarini o‗rnatadi. Kalibrlash muddati bir yil. 
1.
Xavfsizlik talablari 
Kalibrlashni 
o‗tkazishda 
texnika 
xavfsizligining 
umumiy 
qoidalariga 
undan 
tashqari 
kalibrlanayotgan tarozi va o‗lchash vositalarining ekspluatatsion xujjatlarida ko‗rsatilgan xavfsizlik 
talablariga rioya qilinishi kerak. 
2.
Kalibrlash sharoiti. 
Kalibrlash o‗tkaziladigan xonalarda tarozilarning ko‗rsatishini o‗zgartiradigan xavo oqimlari va 
vibratsiyalarning hamda issiq oqimlarning tarozilarning bir tomonlama isishi va sovishiga olib 
keluvchi omillar bo‗lmasligi kerak. Taradan chiqarilgan tarozilar 12 soat davomida binoda 
saqlanishi kerak. Kalibrlash boshlanishidan oldin tarozilar tarmoqqa ulanishi va ulangan xolatda 30 

---

225 
minut kam bo‗lmagan vaqt davomida ulangan holatda bo‗lishi kerak. Tarozilar rostlovchi 
oyoqchalari yordamida sath bo‗yicha o‗rnatilishi zarur.