Buxoro davlat universiteti pedagogika kafedrasi «umumiy pedagogika»


Oqil ersang dahr zoli birla bo’lma oshno



Download 2,47 Mb.
Pdf ko'rish
bet80/250
Sana30.12.2021
Hajmi2,47 Mb.
#86767
1   ...   76   77   78   79   80   81   82   83   ...   250
Bog'liq
umumiy pedagogika

Oqil ersang dahr zoli birla bo’lma oshno,  
Oshno bo’lsang qilur yuz ming baloga mubtalo. 
Shuningdek, Roqimshe’rlarida mehnatsevarlikni ham tashviq etadi: 
Kelki sensiz yuz tuman mehnat menga bo’lmish nasib,  
Muncha mehnat jonima ko’rub ravo kelmasmusen. 
Xulosa  qilib  aytganda,  ma’rifatparvar  shoir  Roqim  axloqiy  va  ta’lim-tarbiyaviy 
ahamiyatga ega bo’lgan fikrlari bilan ilg’or ijtimoiy-pedagogik fikr taraqqiyotiga salmoqli 
hissa qo’shdi.
50
 
 Munis Xorazmiyning ma’rifiy-didaktik qarashlari 
SherMuhammad  Avazbiy  o’g’li  Munis  Xorazmiy  (1778-1829)  XVIII  asr  oxiri  va 
XIX asrning birinchi yarmida Xorazmda yashab ijod etgan yirik o’zbek shoiri, mohir tarjimon, 
iste’dodli  tarixnavis  va  husnixat  maktabini  yaratgan  olimdir.  U  “Munisul-ushshoq”  devoni, 
ma’rifiy-tarbiyaviy  “Savodi-ta’lim”  risolasi,  “Firdavs-ul-iqbol”  solnomasi  hamda  o’zbek 
tiliga  o’girgan  “Ravzat-us-safo”  (Mirxond)  asari  bilan  o’zbek  xalqi  madaniyati  tarixi 
xazinasiga munosib hissa qo’shdi. 
SherMuhammad Munis 1778 yili Xeva yaqinidagi Qiyot qishlog’ida mirob oilasida 
tug’ildi.  Munis  uning  adabiy  taxallusi  bo’lib,  “ulfat”,  “hamdam”,  “do’st”  demakdir. 
Munisning  otasi  Avazbiy  mirob  o’z  zamonasining  fozil  va  ma’rifatga  mayl  bildirgan 
ilg’or fikrli kishilaridan edi. 
 Munis  boshlang’ich  ta’limni  o’z  qishlog’ida  olganidan  so’ng  Xevadagi 
madrasalardan birida tahsil ko’rdi. “Firdavs-ul-iqbol”da ta’kidlanishicha, madrasada “ilmu 
fazl”ga chanqoq Munis tengdoshlari bilan “bazmi kitob” qilardi. Chunonchi, Muhammad 
Xoksor  tomonidan  yozilgan  (1798  y)  “Muntahaballug’at”dan  foydalanilgan  o’nlarcha 
dunyoviy  ruhdagi  asarlar  ana  shu  “bazmi  kitob”larda  munozara  va  mushohadalarning 
asosiy  mavzusi  va  manbasi  bo’lganligi  to’g’risida  Munis  o’zining  “Firdavs-ul-iqbol” 
asarida  “...she’rshunoslar  va  latifago’ylikdan  o’zga  so’z  joriy  bo’lmas  edi”,  deb 
yozadi.  
 Shuningdek,  Munis  “Firdavs-ul-iqbol”da  o’z  ustozi,  madrasa  mudarrisi 
Saideshonxo’janing  etuk  shoir,  dunyoviy  fanlarni  chuqur  bilimdoni  bo’lganligi 
to’g’risida  ham  to’xtalib,  murabbiy  huzuridagi  fozil  kishilar  suhbati,  she’riyat  kechalari 
uning  zehnida  ta’sirchan  iz  qoldirganligini  ta’kidlaydi.  Munis  madrasa  dasturi  bo’yicha 
ta’lim  olibgina  qolmasdan,  balki  bo’sh  vaqtlarida  ilm  va  ma’rifat  ahllari  bilan  bo’lgan 
                                                
50
  С.Ҳасанов.  Хоразм  маърифати-олам  кўзгуси.  –Т.:  “Ўқитувчи”,  1996,  222-226-бетлар.,  Ф.Расулова, 
Т.Дўстжонов,  С.Ҳасанов.  Хоразм  Маъмун  Академиясининг  олис-яқин  юлдузлари.  «Иқтисод-молия» 
нашриёти, Т.: 2005,154-156-бетлар 


99 
 
aloqalari va dunyoviy kitoblarni mustaqil mutolaa qilishga berilganligi to’g’risida “Munisul-
ushshoq” devoniga yozgan so’z boshisida bunday deb yozadi: 

Download 2,47 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   76   77   78   79   80   81   82   83   ...   250




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish