Türkmenistanyň bilim ministrligi türkmenistanyň milli bilim instituty

Yşk-söýgi temasy.
«Gülzardan aýryldym», «Boýlaryňa», «Gözüm düşdi», «Uýat 
eýleýir».
Magtymgulynyň eserleriniň dili we çeperçiligi.
Magtymguly we halk döredijiligi. 
Magtymguly we bagşylar. 
Magtymguly – türkmen şahyrlarynyň halypasy. 
Magtymgulynyň öwrenilişi. Magtymguly dünýä halklarynyň, alymlarynyň, 
ýazyjylarynyň dilinde. Magtymgulynyň türkmen edebiýatynyň we dünýä 
edebiýatynyň ösüş taryhyndaky orny. 
Magtymgulynyň sarpasy, adynyň ebedileşdirilmegi. 
Edebiýat teoriýasy. Edebiýatyň halkylygy. 
Abdylla Şabende. Goşgular. «Gül – Bilbil» dessany – 4 sagat. 
Şabendäniň ömri we döredijiligi. 
Öwüt-nesihat, ahlak temasyndan şygyrlary: «Kim biler?», «Aşy bolmasa», 
«Ynsan ugraşsa», «Haty ýagşydyr».
Yşk-söýgi temasyndan goşgulary: «Gözelim», «Peri gördüm», «Jepa eýledi», 
«Meňli», «Dört gözel», «Tylla, seniň yşkyňda!». 
Aýdyşyk-tapmaça şygyrlary: «Dagy bäş», «Wallasy kyrk». 
Goşgularda öwredijilik, çeperçilik, duýguçyllyk.
«Gül – Bilbil», «Şabährem», «Hojamberdi han» dessanlary.
«Gül - Bilbil» dessany, onuň many-mazmuny. Dessanda Bilbiliň, Gülüň, Sala 
begiň,Galandaryň we Zeliliniň obrazlary. Dessanda gahrymançylyk, watançylyk, 
söýgi, adamzat pähiminiň waspy.
Dessanyň dili, gurluşy, çeperçiligi, ähmiýeti. «Gül - Bilbil» dessany we bagşylar.
Şabende – türkmen edebiýatynda gahrymançylyk pikirleri öňe süren ussat 
dessançy şahyr.
Şeýdaýy. Goşgular. «Gül – Senuber» dessany – 4 sagat
.
Şeýdaýynyň ömri we döredijiligi.
«Türkmeniň ahwaly», «Gözel ýigrimi bäş», «Saýran tillerim» goşgularynda 
türkmeniň taryhy, dili, medeniýeti baradaky oýlanmalary. «Sizleri», «Höwwez-

---

42 
hutdyny» ýaly goşgularda türkmeniň taryhy, dili, oguzlar barada birnäçe gyzykly 
maglumatlaryň beýany. 
Durmuşy, pelsepeleýin ahlaky temalardan: «Bazyn tanymaz», «Mestanadyr», 
«Begler», «Daň atmazdan burun», «Dert iňňildär». Bu goşgularda terbiýeçilik, öwüt-
nesihat, sowada-bilime, alymlara sarpa goýmaga, olary dost tutunmaga ündew.
Yşk-söýgi temasyndan: «Şirin dilli jenanym», «Biri peridir», «Perizadymyň», 
«Gelin», «Näzler bilen», «Ýaranlar», «Söwdügim». Goňşularda duýguçyllyk, gyz-
gelinleri taryp etmekde Gündogar şygryýetinde däp bolan ýörelgeler, däp bilen 
täzeçilligiň, durmuşylygyň özara garyşyp-gatyşmasy. Goşgulardaky gözellik.
Aýdyşyk (sorag-jogap) goşgulary: «Çagy bardyr», «Pudagy bäş», «Kaýsydyr?». 
Bu goşgularda Şeýdaýynyň öz döwürdeşi Myrat şahyra ebjet hasabynda düzülen 
goşgy setirleri bilen sorag berşi, Balhdan Nigär şahyryň ýazyp ýollan soraglaryna 
Hywadan jogap ýazyp ibermegi. Goşgularda Şeýdaýynyň sowatlylyk, bilim, ylym 
baradaky garaýyşlary.
«Gül – Senuber» dessany. Dessanda päk söýgi, wepalylyk, mertlik Senuberiň 
ruhubelentlik, ugur tapyjylyk häsiýetleri bilen hyýaly güýçlerden üstün çykyşy we öz 
maksadyna ýetmegi – Gül perizada gowuşmagy. Gülüň hem Senuberiň çeper 
obrazlary. Ziweriň, Mähreňgiziň obrazlary. Dessanda wepalylygyň waspy. Dessanyň 
dili we gurluşy. 
Şeýdaýy – nusgawy şahyr.