N. N. Rasulova z. Q. Jumayeva

F o y d a o lis h n in g a so siy m a n b a la r i 
quyidagilar:
birinchi m anba korxonaning m ahsulotning u yoki bu turini ishlab 
chiqarishdagi m onopoliya holati yoki m ahsulotning nodirligi hisobiga shakllanadi. 
Bu m anbaning saqlanishi m ahsulotni doim iy ravishda yangilab borishni k o 'zd a 
tutadi;
ikkinchi m anba ishlab chiqarish va tadbirkorlik faoliyati bilan b og'liq. 
U ndan foydalanish sam aradorligi bozor k o n'yunkturasini bilish ham da ishlab 
chiqarishning 
rivojlanishini, 
doim iy 
ravishda 
o 'zg arib
turuvchi 
bozor 
ko n 'y u n k tu rasig a m oslashtirish qobiliyatiga b o g 'liq b o 'lad i. Foyda m iqdori 
korxonaning m ahsulot ishlab chiqarish b o 'y ic h a y o 'nalishini to 'g 'r i tanlash 
(doim iy ravishda talab darajasi yuqori b o 'lg a n m ahsulotni tanlash); m ahsulotlarini 
sotish va xizm at k o 'rsatish uchun raqobatbardosh sharoitlarni yaratish (baho, 
etkazib berish m uddati, xaridorlarga xizm at k o 'rsatish , sotuvdan keyingi xizm at 
k o 'rsatish va hokazo); ishlab chiqarish hajm i (ishlab chiqarish hajm i qanchalik 
katta b o 'lsa , darom ad m iqdori shunchalik k o 'p b o 'lad i); ishlab chiqarish 
xarajatlarini kam aytirish tuzilm asi bilan b o g 'liq b o 'lad i;
uchinchi m anba korxonaning innovatsion faoliyatidan kelib chiqadi. U ndan 
foydalanish 
doim iy 
ravishda 
texnologiyalam i 
takom illashtirish, 
ishlab 
chiqarilayotgan m ahsulotlam i yangilash, unina raqobatbardoshligini ta'm inlash, 
m ahsulot sotish hajm i va foyda m iqdorini oshirishni anglatadi.
K orxonalarning ishlab chiqarish-xo ja lik faoliyati natijasida olinadigan 
darom adlar quyidagilardan iborat:
1. Sotishdan olinadigan s o f tushum
2. A sosiy ishlab chiqarish faoliyatidan olinadigan boshqa darom adlar
3. M oliyaviy faoliyatdan olinadigan darom adlar
4. F avqulodda foyda
Sotishdan olingan s o f tushum m ahsulot (ishlar, xizm atlar)ni sotishdan 
olingan, 
undan q o 'sh ilg an
qiym at, aktsiz 
soliki va 
eksport boj poshlinasi, 
chegirilgan 
tushum
sifatida 
aniqlanadi. 
U nga 
tovarlam ing qaytarilishi. 
xaridorlar uchun berilgan chegirm alar va boshqalar kiritilm aydi.