N. N. Rasulova z. Q. Jumayeva

K adrlar 
attestatsiyasi
-
bu 
xodim lam ing 
m alakasini 
bilim
va 
ko'nikm alarining darajasini, faoliyatining sam aradorligini, ishdagi, xizm atdagi va 
boshqa sohalardagi fazilatlari, egallab turgan lavozim iga to 'g 'r i kelishi yoki 
kelm asligini aniqlab olish b o 'y ic h a bajariladigan jaray o n va ish tartibidir.
A ttestatsiya ishining aham iyati nim adan iborat?
K adrlar attestatsiyasi xodim lam ing sifat tarkibini yaxshilash, ulam i oqilona 
joy-joyiga q o 'y ish , xodim lam i topshirilgan ish uchun javobgarligini kuchaytirishga 
qaratiladi. A ttestatsiya xodim lam i egallab turgan lavozim lariga qanchalik m unosib 
ekanligini aniqlashning asosiy vositasi sifatida xizm at qiladi. K adrlar attestatsiyasi 
vaqti-vaqti bilan xar yili yoki ikki-uch yilda bir m arta ham o 'tk azilish i mum kin.
R espublikada b o zo r iqtisodiyoti davrida kadrlar tayyorlash borasida bir qator 
Yangi talablar yuzaga keldi. U lar ichida eng m uhim lari quyidagilardan iborat:
-
ijtim oiy-psixologik diagnostika;
-
kadrlam i boshqarish tizim ini axborot bilan ta'm inlash;
-
bandlikni boshqarish;
-
zaruriy b o 's h lavozim larga nom zodlar tanlash;
- kadrlar salohiyati va xodim larga b o 'lg a n ehtiyojlam i tahlil etish;
- kadrlar m arketingini belgilash;
- xizm at m artabasini rejalashtirish va nazorat kilish;
- xodim lam ing kasbiy va psixologik m oslashuvi, k o 'nikishi;
-
m ehnat-huquqiy m unosabatlar m asalalari;
-
m ehnat etikasi va estetikasi.
A g ar m a 'm u riy - buyruqbozlik tizim i sharoitida bu m ezon va vazifalarga 
ikkinchi darajali deb qaralgan b o 'ls a , bozor m unosabatlari sharoitida u lar birinchi 
o 'rin g a chiqarildi. B u m ezon va vazifalarga e 'tib o r berish sanoat taraqqiyotining 
barqaror va izchil rivojlanishiga katta im koniyatlar yaratib beradi.
B oshqaruvning barcha darajalarida inson rolining ortib borishi, iqtisodiyotda, 
shu jum ladan, sanoatda keng qam rovli tarkibiy o 'zg arish lar sodir b o 'lish i va 
raqobat darajasining o 'sish i kadrlarning boshqarishga yondoshuvini o 'zg artirish n i 
taqozo etadi. B unday yondoshuvlar quyidagilardan iborat:
- xodim lam ing sam arali ishlashlarini, faoliyat ko 'rsatish larin i tashkil etish;
-
lavozim lar darajasini optim allashtirish, zaruriy m ahorat va m alakalar 
tizim ini yaratish;
- ishlab chiqarish m adaniyatini shakllantirish va rivojlantirish;
-
institutsional m aqsadlarga erishish;

---

- o 'z ja m o a va o 'z xodim larining m anfaat va ehtiyojlarini to 'laro q
qondirish.
Sanoatda 
kadrlar 
m alakasini 
oshirish 
va 
ulam i 
qayta 
tayyorlash 
m utaxassislarning bilim va ilm darajasini yuqoriga k o 'tarish , kasb m ahorati va 
k o'nikm alarini Y angilash ham da chuqurlashtirishga qaratilgan. K adrlar m alakasini 
oshirish va ulam i qayta tayyorlash tarm oq va korxonalarda bu borada olib borilgan 
faoliyat natijalariga k o 'ra davlat tom onidan tasdiqlangan nam unadagi guvohnom a 
yoki sertifikat topshiriladi.
S anoatda kadrlar m alakasini oshirish ham da ulam i qayta tayyorlash tizim ini 
tashkil etish va rivojlantirish uchun quyidagilar zarur:
-
kadrlar m alakasini oshirish va ularni qayta tayyorlash tizim i faoliyatida 
Y angicha tarkib, m azm un ham da bu tizim ni boshqarishni shakllantirish;
- yuqori m alakali o 'qituvchi-m utaxassis k adrlar tayyorlash va sohani ular 
bilan to 'ld irib borishni ta'm in lash ;
-
kadrlar m alakasini oshirish va ulam i qayta tayyorlash tizim ining bu 
sohada raqobatga asoslangan m uhitini shakllantirish va sam arali faoliyat olib 
borishni ta'm in lo v ch i norm ativ bazasini yaratish;
- k adrlar 
m alakasini 
oshirish 
va 
u lam i 
qayta 
tayyorlash 
ta ’lim 
m uassasalarini davlat attestatsiyasi va akkreditatsiyasidan o 'tk azish tizim ini ishlab 
chiqish va am aliyotga jo riy etish;
-
iqtisodiyotning davlat va nodavlat sektorlari, m ulkchilikning turli 
shaklidagi tashkilot va m uassasalam ing talab-ehtiyojlariga m uvofiq kadrlar va 
m utaxassislam i ildam qay ta tayyorlash va ularning m alakasini oshirishni 
ta 'm in lo v ch i 
davlat va 
nodavlat ta 'lim m uassasalarini tashkil etish 
va 
rivojlantirishga k o ’m aklashish;
- professional treningning ilg 'o r texnologiya va uskunalarini, shuningdek, 
m urakkab, fan yutuqlarini talab qiluvchi texnologiya jaray o n lari im itatorlarini 
ishlab chiqish, yaratish va am aliy o 'zlash tirib olish.
K adrlar tayyorlash va qayta tayyorlash tizim ida xalqaro ham korlik alohida 
aham iyat kasb etadi. Bu m uam m oni hal etish uchun ham korlikning xalqaro- 
xuquqiy bazasi yaratilishi, u n in g ustuvor y o 'n alish lari ro 'y o b g a chiqishi, xalqaro 
ta 'lim tizim lari rivojlantirilishi, m utaxassislar alm ashishi kengayishi kerak. Bu 
boradagi m illiy h o 'jja tla r xalqaro m iqyosda e 'tiro f etilishi, investitsiyalam ing keng 
jalb qilinishi borasidagi faoliyat kuchaytirilishi kerak.
94

---