N. N. Rasulova z. Q. Jumayeva

« K onservativ»
strategiyalarni tanlaydilar. T avakkalchi rahbarlar 
(opportunistik)
o 'zgaruvchan 
strategiyaga am al 
qiladilar. 
U lar yangi 
texnik 
echim lam i 
va hujum kor 
strategiyalarni q o'llaydilar.
R ahbarlarning 
shaxsiy 
qadriyatlari 
kom paniya 
strategiyasining 
etik 
sifatlariga ta 's ir qiladi. M ustahkam etik tarbiyaga ega rahbarlar: axloqiy 
m e'yorlarga am al qilinishini m a’qullaydilar, pora berish va olishni, raqobatchilam i 
asossiz 
ayblashni, 
raqobatchilarga 
siyosiy 
ta 's ir 
o 'tk azish n i, 
shubhali 
ingridientlam i oziq-ovqatlam i ishlab chiqarishda ishlatishni va shu kabilam i 
qoralaydilar.
K o m p a n iy a n in g in so n iy v a m a d a n iv q a d r iy a tla r in in g s tra te g iy a g a ta 's ir i.
K om paniya siyosati, tajribasi, an 'an alari, falsafiy qarashlari va biznes 
to 'g 'risid a g i tasavvurlari m ajm uasi kom paniyaning o 'z ig a xos m adaniyatini tashkil 
qiladi. 
K om paniyaning strategiyasida m adaniy xususiyatlar va boshqaruv 
qadriyatlari aks etadi. A yrim holatlarda qadriyatlar va m adaniyat kom paniyaning 
strategiyasini yaratilishida asosiy ta'sirg a aylanishi m um kin. Iste'm olchilarga 
sifatli tovar va x izm atlam i ta k lif etish, aksionerlar foydasini ustunkor y o 'n alish
deb qarash, ishlab chiqarishni m oliyalash uchun uzoq m uddatli qarz olishlardan 
voz kechish, ijodkorlikni va tashabusskorlikni qo'llab -q u v v atlash va ishchi- 
xodim lar o ’zlarini kom paniyaning to 'la qonli a 'z o si deb hisoblashi uchun sharoit 
yaratishlar asosiy qadriyatlardandir.
S tr a te g iy a n in g e tik a b ila n b o g 'liq lig i.
K om paniya strategiyasi jam iyatning etik m c'y o rlarig a m os b o 'lish i lozim. 
Strategiya odilona harakatlarga asoslanishi, nohaklikni y o 'k o tish g a qaratilishi shart 
aks holda strategiya axloqiy m e'y o rlarg a m os kelm ay qoladi. A xloqiy m e 'y o rla r 
bu faqat qonunlarga am al qilishdan iborat em as. A xloqiy-etik m e'y o rlar 
qonunlarga nisbatan kengroq va m uhim roqdir. Etika bu insonning axloqiy burchi 
va jam iy at hayotida amal qilishi lozim b o 'lg an hayotiy urf-odatlar va qoidalar 
majm uasidir. H ar qanday biznes quyidagi besh toifa insoniy guruhlar oldida 
javobgar:
47

---

1). X u su siy aksiyaclorlar;
2). Ishchilar;
3). Iste'm o lch ila r;
4). Ta 'm inotchilar;
5). Jam iyat.
U shbu insoniy guruhlar va kom paniya o 'z a ro bir-biri bilan m unosabatda 
bo'ladi ham da bir-birining faoliyatiga ta 's ir o 'tk azad i. Y U qorida 
keltirilgan 
guruhlam ing m a'n av iy yoki m oddiy m anfaatlari qoniqtirilm asa, ular vaziyatni 
o 'zlari q o 'lg a oladilar. A ksioncrlar direktorlar kengashi orqali o 'z huquqlarini 
him oya qiladi lar. Ishchilar kasaba uyushm alari, sud huquq tartibot organlari orqali 
o 'z huquqlarini him oya qilishga harakat qiladilar. Iste'm o lch ilar raqobatchilar 
tovarlarini sotib olishga o 'tish lari, ta'm in o tch ilar ham boshqa xaridorlam i 
topishlari yoki boshqa b ozor im koniyatlaridan foydalanishlari m um kin. M ahalliy 
xalq ham har xil siyosiy va davlat organlari orqali yoki nam oyishlar tashkil etish 
bilan kom paniya strategiyasiga o 'z ta'sirlarin i o ’tkazadi.