Узбекистон Республикаси Ташки Ишлар Вазирлиги

Judicis nominatio
– мавжуд рўйхатдан судья тайинлаш (album judicum), 
бу қисмда низони ҳал этиш учун судья тайинланган. 
2. 
Intentio 
ёки шартли равишда баён этилган даъво талаби, чунки унинг 
тўғрилиги aped iudicem босқичида аниқланган. Интенциялар (даъво 
талаблари) қуйидаги турларга бўлинган: jus civile, яъни цивил ҳуқуқи 
кўрсатмаларига тўғри келадиган, jus civile нормаларига претор ҳуқуқи 
билан тўлдирилган ёки jus honorarium, яъни претор ҳуқуқига асосланишига 
қараб интенциялар
intentiones in jus, intentiones fictiae ва intentiones in 
factum
га бўлинган. Низо предметини маълум мулк ташкил қилса, 
intentiones 
in rem
ҳақида гап кетган, агарда низода мажбурият тўғрисида гап кетса – 
intentiones in personam
мавжуд бўлган. Даъво талаби аниқ белгиланган 
буюмлар тўғрисида бўлса – 
intentiones certae
, ҳали аниқланиши лозим 
бўлган даъво талаби бўлса – 
intentiones incertae
кўринишида бўлган.
Intentiones prejudiciales
даъво талабларида судья бирон-бир ҳуқуқни амалга 
ошириш учун асос бўлиб хизмат қиладиган муносабатлар бор-йўқлигини
аниқлаган.
3. 
Demonstratio
қисмида даъвогарнинг даъво талаби интенциядан 
аниқланиши қийин бўлган ҳолларда янада конкретлаштирилган. 
4.
Condemnatio 
қисмида судьянинг жавобгарни жавобгарликка тортиш 
ёки жавобгарликдан озод қилиш ваколатлари баён этилган. 
5.
Adjudicatio
– мулк бўлиниши ҳақидаги даъво талабларида мавжуд 
бўлган, унда умумий мулк қанча қисмларга бўлиниши кўрсатилган.
Формуланинг иккинчи даражали қисмлари манфаатдор тарафларнинг 
талаблари билан киритилган. Бу қисмлар қуйидагилардан иборат: 
а) 
Praescriptiones 
даъвогар ёки жавобгар томонидан киритилган 
Praescriptiones pro actore praescriptiones pro reo бўлиб, улар бўйича даъвонинг 
баъзи бир оқибатлари белгиланган тартибда чекланган, масалан,

---

35 
praescriptiones pro actore ёрдамида даъво қилинган престациянинг муддати, 
жойи ва ҳажми бўйича даъво талаби белгиланган. 
б)
Exceptiones
– эътирозлар жавобгар фойдасига ҳал қилинадиган бўлиб, 
уларни магистрат жавобгар талаби билан формулага киритган ва улар турли
ҳуқуқий ва реал ҳолатларга асосланган. 
Даъво талабига қарши қаратилган жавобгар эътирозлари –