2 O„zbekiston respublikasi oliy va o„rta maxsus ta‟lim vazirligi

Ekinlarni parvarishlar. 
Begona o„tlar bosgan va qatqaloq bo„lgan yerlar 
boronalanadi. Qator orasi yumshatiladi, begona o„tlardan tozalanadi va ma‟danli 
o„g„itlar bilan oziqlantiriladi. Ayrim vaqtda ma‟danli o„g„itlar o„suv davrining 
ikkinchi yarmida ekinlarning ustiga sochiladi. Barglar azotli o„g„itlarni 3-5 soatda, 
kaliyni 6-9
 
va fosforni 15-25 soatda o„zlashtiradi. Don shakllanish davrida azotli 
o„g„itlar ekin ustiga sepilsa don tarkibida oqsil miqdori ancha oshadi.
O„suv davrida biologik aktiv moddalar qo„llaniladi. Ekinlar yyetilganda 
hosil yig„ishtiriladi. Hosil yig„ishtirish uchun uning yetilganligini, sifatini yuqori 
bo„lgan davri aniqlanadi. Hosil yig„ishga mashinalar tayyorlanadi, hosil talab 
shakliga keltiriladi va ajratilgan joylarda saqlanadi.
 
1.7. DALA VA YEM-XASHAK EKINLAR QO„SHIB EKILGANDA 
BIOLOGIK JIHATDAN MUTANOSIBLIGI 
Tabiiy fitotsenoz o„z ichiga har xil turdagi o„simliklarni qamrab oladi. Bu 
o„simliklarning orasida muhim xo„jalik xususiyatiga ega oziq-ovqat, yem-xashak 
va texnik ekinlari bilan birga zararli va zaharli o„simliklar ham uchraydi.
Dexqonchilik rivojlangan sari muhim xo„jalik ahamiyatiga ega o„simliklar 
maxsus ekiladigan bo„lgan. Bu ekinlar ustida biologik va seleksiya ishlari olib 
borilib intensiv navlar, yuqori hosil yetishtirishni ta‟minlaydigan texnologiyalar 
yaratilib, barcha texnologik tadbirlar mexanizatsiya yordamida o„tkazilmoqda. 
Ekinlar turiga qarab maxsus mashinalar yaratildi.

---

46 
Ekinlarni sof xolda ekishning afzalligi shundaki, bunda mexanizatsiyalash 
darajasi yuqori bo„ladi, yuqori hosil yetishtirish va sifatli mahsulot olish 
ta‟minlanadi.
Ammo, ekinlarni sof xolda ekishning salbiy tomonlari ham mavjud. Tashqi 
muhit ta‟sirida o„simlik nobud bo„lsa hosil bo„lmaydi, ozuqa qiymati talabga javob 
bermaydi. Shuning uchun dala va yem-xashak ekinlarini qo„shib ekish qo„llaniladi.