Axborot texnologiyalari, tarmoqlar va telekommunikatsiyalar

m 
va 
n 
oralig‘ida hisoblangan shu turdagi sonlarni ko‘rishimiz mumkin. 
Ajoyib 
sonlardan 
namunalar: 
6174 
ajoyib 
soni. 
Raqamlari 
takrorlanmaydigan 4 xonali ixtiyoriy sonni olamiz. Sonni raqamlarini kamayishi 
bo‘yicha yozamiz, undan dastlabki sonni ayiramiz, hosil bo‘lgan sonni raqamlarini 
kamayishi bo‘yicha yozamiz va undan ayiramiz. Bu algoritmni ketma-ket takrorlab 
6174 ajoyib sonni hosil qilamiz. Masalan, 2564, 6542-2456=4086, 8640- 
0468=8172. 8721-1278=7443, 7443-3447=3996, 9963-3699=6264, 6642- 
2466=4176, 7641-1467=
6174
, 7641-1467=
6174
. 
145 
ajoyib soni. Raqamlari 
takrorlanmaydigan 3 xonali ixtiyoriy sonni olamiz. Sonni birinchi va 3-chi 
raqamini kvadratiga o‘rtadagi raqamni qo‘shamiz va hakozo, natijada 1 soni yoki 
145 ajoyib sonni hosil qilamiz. Masalan, 214, 4+1+16=21, 4+1=5, 25, 4+25=29, 
4+81=85, 64+25=89, 64+81=
145 
[3,4]
. 
Egizak sonlar. Ikkita tub son bir-biridan, 2 ga farq qilsa “egizak” son deb 
nomlashgan. Masalan, 5 va 7, 11 va 13, 17 va 19, “egizak” sonlar hisoblanadi. 
Natural sonlar qatorida uchlik “egizak” sonlar (3,5,7; 7,11,13 va hokazo) mavjud. 
“Egizak” sonlarning qanchasi mavjudligi – zamonaviy fangda aniq emas [3,5]. 
Xulosa. Sinfdan tashqari ishlar o‘quvchilarning matematik bilimlarini 
chuqurlashtirsh va kengaytirish, murakkab misol va masalalarni yechishni mashq 
qilish, ijodiy qobiliyatlarini rivojlantirish, matematikaning hayot bilan bog‘liq 
bo‘lgan tomonlarini ochadigan jihatlarini o‘rganadi, matematika fani o‘qituvchisi 

---

International scientific conference "INFORMATION TECHNOLOGIES, NETWORKS AND 
TELECOMMUNICATIONS" ITN&T-2022 Urgench, 2022y April 29-30 
638 
esa ajoyib sonlarni izlash algoritmlarini informatika fani bilan uzviy 
bog‘langanligini his qiladi va informatika faniga bo‘lgan qiziqishi yanada 
mukammallashadi.