II. Zamonaviy fan va ta’lim-tarbiya: muammo, yechim, natija
HTTP://INTERSCIENCE.UZ/
34
Mutaxasislik fanlarni o’rgatishda sahna darslaridan foydalanish jarayonida ta'lim-tarbiya
uzviyligi ta'minlandi, usullari ishlab chiqish.
Mutaxasislik fanlarni o’rgatishda sahna darslaridan foydalanish bo'yicha amaliy ko'nikma
va malakalar shakllantirish
Mutaxasislik fanlarni o’rgatishda sahna darslaridan foydalanish mazmunini yangilab
borish
Mutaxasislik fanlarni o’rgatishda sahna darslaridan foydalanish bo’yicha ta'lim mazmuni,
shakli, metod va vositalarini belgilash.
Yuqoridagi aytilgan xulosalar amaliyotchi pedagoglar uchun foydali deb o’ylaymiz.
Foydalanilgan adabiyotlar ro’yhati
Kamoldinov M, Vaxobjanov B. Innovatsion pedagogik texnologiya asoslari. Toshkent.
Talqin. 2010y.128 bet.
Jumayeva N. O’quvchilarning faolligini oshirishda ta’limning zamonaviy
texnologiyalardan foydalanish xalq Ta’limi.2008 yil. 6-son.43-bet.
BOSHLANG‘ICH SINF O`QUVCHILARI TAFAKKURINI O`STIRISHDA
MANTIQIY MASALALARDAN FOYDALANISH YO`LLARI
Mirov Laziz Ashrafovich
Buxoro shahar 20-umumta'lim maktabi matematika fani o'qituvchisi
Birinchi Prezidentimiz I.A.Karimovning “Jamiyat taraqqiyotining asosi, uni muqarrar
halokatdan qutqarib qoladigan yagona kuch-ma’rifatdir”, - deb ta’kidlab o’tgan so’zlari
bugungi kunga kelib ko’pchilik ma’rifatparvar hamda yurtparvar insonlarning hayotiy shioriga
aylandi desak mubolag’a bo’lmaydi. Har bir ongli insonni oz bo’lsada fikrlashga, mustaqil
Vatanimizning taraqqiyotiga befarq qaramaslikka, barkamol avlod tarbiyasiga hissa qo’shishga
undaydi. Ana shu ma’rifat urug’ini yoshlar ongi va qalbiga sochuvchi hamda singdiruvchi
insonlar bu, albatta, o’qituvchilardir.
O’quvchilarni mantiqiy fikrlashga o’rgatish pedagogok muammo deb qaraydigan
bo’lsak, nima uchun? degan savol tug’iladi. Muammo deganda, ko’z oldimizga o’z yechimini
kutib turgan jarayon yoki masalaning yechimi keladi. Biz yechimni izlayotgan pedagogik
muammo esa tezda hal bo’lmaydi, balki ma’lum bir muddatni o’z ichiga oladi.
Biz yuqorida tilga olgan muammoni hal qilish yo’lida atroflicha fikr yuritishimiz va
o’quvchi uchun zarur bo’lgan ma’lumotlarni tushunarli tilda yetkazib berish mahoratiga ega
bo’lishimiz zarur.O’quvchilarni erkin, mustaqil, mantiqiy, tanqidiy va ijodiy fikrlashga
o’rgatishda
faqatgina
darslikda
berilgan
ma’lumotlar
bilan
cheklanib
qotib
qololmaymiz.Chunki, an’anaviy qolipda qotib qolgan fikrlash bugungi kun talablariga javob
bera olmaydi.
Jamiyat taraqqiyotida katta voqea hisoblangan “Ta’lim to’g’risidagi Qonun”ning asosini
ham intellektual qobiliyatli, zamonaviy, ma’naviyatli va ma’rifatli, mustaqil fikrlay oladigan,
har bir voqea yoki hodisaga nisbatan o’z so’zini ayta oladigan yoshlarni tayyorlash ishi tashkil
qiladi.
Insonning fikrga beixtiyor harakat yo’lini shartli ravishda quyidagi sxema bilan ifodalash
mumkin:
belgi-
retseptor-miya(ong)-his-tuyg’u-aqliy
jarayon.Shunday
qilib,
tashqi
signal(axborat sifatida belgi) ong bilan aks etadi, u o’ziga xotira, diqqat tasavvur, idrok kabi
psixik funksiyalarni mujassamlashtiradi, bular miyada ilgari yetiladi, u ixtiyorsiz tarzda aqliy
jarayonni shundan so’ng esa insonning ongli faoliyatini vujudga keltiradi.
O’quvchi qanday masala yechishidan qat’iy nazar, albatta, fikrlaydi.Odamning aktiv
faoliyati, uning mehnati hamma vaqt masalalarni yechish kaliti bo’ladi. Bola aqliy kuchlarini
ishlatib, predmet va hodisalar o’rtasidagi aloqalarni aniqlashga intilib, muayyan ish
qiladi.Tevarak olamda minglab masalalar bor. Ularni xalq o’ylab topgan, ular topishmoq-
hikoyalar tarzida xalq ijodida yashab keladi. Masalan: Bo’ri, echki va karamni daryoning bir
Do'stlaringiz bilan baham: |