Televideniye va radio rejissurasi

Musiqa va tovush effektlari
Suratga olishga tayyorgarlikning eng boshida sizga musiqa 
yoki tovush effektlari zarur bo‘lish-bo‘lmasligi masalasini hal 
etish kerak. Musiqa yoki effektlarni tanlash matn parchalari 
yoki
videoqatorni tanlash kabi muhimdir.
Mavjud musiqiy yozuvlardan foydalanishga ma’lum 
ehtiyotkorlik bilan munosabatda bo‘lish zarur. Gap shundaki, 
bu musiqiy yozuv tomoshabinlarning ko‘pchiligiga ma’lum 
bo‘lishi va ularda shaxsiy taassurotlar uyg‘otishi mumkin. 
Birgina ommabop musiqa bir kishida romantik oshiqlik 
to‘g‘risidagi, boshqasida esa og‘ir kechgan nikohni bekor 
qilish to‘g‘risidagi xotirani uyg‘otishi mumkin. Bir odam 
uchun, demak, u baxt timsoli bo‘lsa, boshqasida judolik hissini 
uyg‘otadi. Bu hol, odatda, original musiqiy fonogramma 

---

47
foydasi uchun eng kuchli dalildir. Sizning filmingiz uchun 
maxsus yozilgan musiqa faqat sizning niyatingizni ifodalashga, 
uni ko‘rsatishga xalal bermasdan, balki yordam berishga 
xizmat qiladi.
Agar siz ekranda yuz berayotgan voqealarga e’tiborni jalb 
etish yoki kuchaytirish uchun musiqadan foydalansangiz, u 
kayfiyat, harakatning joyi va vaqti ma’nosida videoqatorga 
muvofiq kelishini kuzatish zarur. 
Musiqiy hamrohlik bobidagi oxirgi ogohlantirish 
qo‘shiqlardan foydalanishga daxldor. Odatda, dasturga 
qo‘shiqqa
qaraganda cholg‘u musiqasini qo‘yish osonroq, 
buning sababi juda oddiy: qo‘shiq mazmuni mos kelmaydigan 
yoki tomoshabinlarni chalg‘ituvchi bo‘lishi mumkin. Agar 
siz musiqadan shunchaki fon sifatida foydalanmoqchi 
bo‘lsangiz, shuni e’tiborda tutingki, tomoshabinlar doim 
qo‘shiqlar matniga quloq solishadi. Shuning uchun qo‘shiqlar 
tomoshabinlar e’tiborini sharh yoki muloqot mazmunidan 
juda ham chalg‘itadi. Tomoshabin barcha so‘zlarini oxirigacha 
tinglaganiga qadar qo‘shiq to‘xtatib qo‘yilsa, bundan yomoni 
yo‘q. Shuning uchun qo‘shiqlardan faqat sizga ularning matni 
kerak bo‘lganda, aytaylik, tarixiy aniqlik maqsadida 
yoki
matn ekrandagi voqeaga e’tiborni jalb etgan yoki uni 
tavsiflagan paytda foydalangan ma’qul.