Televideniye va radio rejissurasi

---

M. MAXAMMETOV, SH. ATAMURADOVA
TELEVIDENIYE 
VA RADIO REJISSURASI 
Kasb-hunar kollejlari uchun o‘quv qo‘llanma
TOSHKENT 
«NISO POLIGRAF»
2017

---

UO‘K 654.1
KBK 76.03
M 32
Taqrizchilar
:
Oripov K.O‘.
– Respublika televideniye va kasb-hunar kolleji, 
o‘quv islari bo‘yicha direktor o‘rinbosari
Raxmatullayev D. 
– Respublika televideniye va kasb-hunar 
kolleji, maxsus fan o‘qituvchisi
Raximov M. 
– Respublika televideniye va kasb-hunar kolleji, 
maxsus fan o‘qituvchisi
Ushbu o‘quv qo‘llanmada televideniyening kashf etilishi, tarixi va 
nazariyasining asosiy yo‘nalishlari hamda rejissorning ishlash jarayoniga, 
ijodiy guruhning har birining vazifalariga, ishlash uslublariga alohida 
to‘xtalib o‘tilgan. O‘quv qo‘llanmada qator mavzular kino san’ati 
va televizion ko‘rsatuv yaratuvchi ijodiy xodimlarga bag‘ishlangan. 
Qolaversa, televizion janrlarning har biriga alohida to‘xtalib o‘tilgan. 
Ushbu o‘quv qo‘llanma san’at sohasida mutaxassislar tayyorlaydigan 
kollej talabalari uchun moljallangan bo‘lib, undan televideniye va kino 
san’ati sohasiga qiziquvchi kitobxonlar ham foydalanishlari mumkin.
Oliy va o‘rta maxsus, kasb-hunar ta’limi ilmiy-metodik 
birlashmalari faoliyatini muvofiqlashtiruvchi Kengash 
tomonidan nashrga tavsiya etilgan.
ISBN 978-9943-4869-0-4
© M. Maxammetov, 2017
© «NISO POLIGRAF», 2017

---

3
K
IRISH
O‘zbekistonda ta’lim sohasida «Kadrlar tayyorlash milliy 
dasturi»ning qabul qilinishi (1997-yil) ishlab chiqarishning 
barcha sohalari uchun yetuk va malakali kadrlar tayyorlash 
jarayonlariga qo‘yiladigan talablarni yanada oshirdi. Milliy 
dastur – kadrlar tayyorlash va ta’lim sohalaridagi davlat 
siyosatini amalga oshirishning strategik asosi bo‘lib, turli 
darajadagi yuqori malakali, raqobatbardosh mutaxassislarni 
tayyorlash tizimini rivojlantirishga, ma’naviy boy, erkin, 
ijodiy va har tomonlama barkamol shaxsni shakllantirishga 
qaratilgan.
Kishilik hayotida televideniye va radioning o‘rni beqiyosdir. 
Insoniyat tarixining hamma davrlari kabi ommaviy axborot 
vositalari jamiyat taraqqiyotida, xususan, inson hayotida ham 
muhim rol o‘ynab kelmoqda. Uning qaysi bir turi bo‘lmasin – 
radio va televideniye, gazeta va jurnallar, internet tarmog‘isiz 
inson hayotini tasavvur etib bo‘lmaydi. Ommaviy axborot 
vositalari har vaqt, har yerda dunyoda sodir bo‘layotgan 
voqea-hodisalar haqida xabar berib turadi, insonlarning 
ongiga, ma’naviy dunyosiga ta’sir ko‘rsatadi.
«Televideniye va radio rejissurasi» o‘quv qo‘llanmasi 
san’atshunos jurnalistlar, rejissyorlar, kinoteleoperatorlar, 
ovoz rejissyorlari hamda barcha shu sohaga qiziquvchi 
mutahassislarga mo‘ljallangan.
Televideniye paydo bo‘lib, san’at sifatida shakllanganidan 
beri tarixan ko‘p vaqt o‘tmagan bo‘lsa-da, bu sohada talaygina 

---

4
tadqiqot ishlari, ilmiy-nazariy ishlar amalga oshirildi. Bu 
soha zamonaviy san’at sifatida juda tez rivojlanmoqda va
takomillashmoqda. Xususan, bugungi kunga kelib turli xil 
teleradiokanallarning tashkil etilishi, ularning aniq yo‘nalishi, 
o‘z uslubi, o‘z tomoshabini mavjuddir. Qo‘yilgan vazifalarni 
amalga oshirish uchun teleradiokanallar turli xil mavzudagi 
ko‘rsatuvlarni va radioeshittirishlarni tayyorlashi faqatgina 
tomoshabin va radioeshituvchilar uchun xizmat qiladi. Bu, 
o‘z navbatida, televizion texnikaning taraqqiyoti, kompyuter 
texnologiyasi, internet tizimlarining xonadonlarga kirib 
kelishi bilan birgalikda ommaviy axborot vositalarining 
o‘rnini yuksaltirishga katta hissa qo‘shmoqda. Bu esa soha 
mutaxassislarini tayyorlashda fanni izchillik bilan o‘rganishni, 
unga ilmi-uslubiy yondashishni taqozo etadi. 

---

5