Mavzu№1. Ko‘rish analizatori va uning yordamchi a’zolari klinik anatomiyasi va fiziologiyasi

 
Tomirli pardada yallig‘lanish(uvitlar)ning
quydagi turlari farqlanadi:
1.
Old uveitlar yoki iridotsiklitlar
2.
Orqa uveitlar yoki xorioiditlar
3.
Butun tomirli pardaning yallig‘lanishi – panuvetlar. 
Old uveitlar yoki iridotsiklitlar yallig‘lanish turiga qarab quyidagi turlarga bo‘linadi:
1.
Seroz, 
2.
Yiringli, 
3.
Gemorragik, 
4.
Fibrinoz – plastik. 
Orqa uveitlar joylashishiga qarab:
1.
Markaziy,
2.
Oldi ( paratsenral)
3.
Periferik turlariga bo‘linadi. 
Iridotsiklitlar
Ular keskin boshlandi, bunda ko‘zda qattiq og‘riq, yorug‘likdan qo‘rqiqishi, blefarospazm 
ko`zatiladi. Ko‘z qizaradi, ko‘rishi ko`zatiladi. Rangdor parda to‘qimasi shishadi ( ekssudatsiya) , qon 
tanachalari chiqab emiriladi, gemoglobin gemosidering aylanishi tufayli rangdor parda rang o‘zgaradi. 
Old kamera tubida yiring (gipopion) yoki qon (gifema ) to‘planishi ko`zatiladi. Iritga siklit 
qo‘shiladi, chunki ularni qon bilan taminlanishi umumiy. Bunda qattiq og‘riq bo‘lishi ko`zatiladi. Shox 
pardaning orqayuzasida pretsipitatlar hosil bo‘ladi va shishasimon tanada xiralanishlar ko`zatiladi. 
Persiptatlar – bu fibrin bilan yopishgan xujayra elementlaridir. Ularning rang kulrang, oqish yoki sariq 
bo‘lishi mumkin. Qorachiq torvyadi. Rangdor parda ko‘z gavhariga yopishib qolishi (orqa sinexiyalar) 
ba’zida qorachiq bo‘yicha to‘la yopishib qolishm ( seclusio pupillac ) qorachiq bitib qolish 
(Occlusio pupillae ) mumkin va bu narsa ikkilamchi glaukomaga olib keladi. 
Xorioditlar. 
Xorideyada sezuvchi innervatsiya bo‘lmaganligi sabali og‘irq, yosh oqishi, yorug‘likdan 
qo‘rqish kabi kasallik belgilari bunda ko`zatilmaydi. Kasalliktasodifan yoki profilaktik ko‘rik paytida 
aniqlanidi. Agar kasallik sariq dog‘da bo‘lsa ko‘rish o‘tkirligining pasayishi, ko‘z oldida yorug‘lik 
uchqunlari paydo bo‘lishi ( fotopsiya) , predmetlarning shakli noto‘g‘ri ko‘rinishi ( metamorfopsiya ) 
ko`zatiladi. 
Xoroiditlar 
O‘choqli yoki tarqalgan bo‘lishi mumkin. Yangi o‘choqlar rangi sarg‘ish- kulrang, eskilari esa 
pigmentlangan bo‘ladi. Keyinchalik biriktirma to‘qimali chandiqlar hosil bo‘lishi ko`zatiladi. 
Xorioiditlarning kelib chiqishiga sabab mikroorganizmlarning qon orqali xorioideya kapillyarlariga kelib, 
o‘tirib qolishidir.