Navoiy kon-metallurgiya kombinati navoiy davlat konchilik instituti "avtomatlashtirish va boshqaruv"

В.Б. Пулатов
НКМК ИЧА бошқармаси бошлиғи
А.Н. Тавбаев
НДКИ «Электр энергетикаси» доценти 
 
Фаннинг ўқув дастури “Автоматлаштириш ва бошқарув” кафедрасининг 2020 
йил “_____” ______ № ___ сон йиғилишида мухокамадан ўтган ва факультет 
йиғилишида мухокама қилиш учун тавсия этилган. 
Кафедра мудири
т.ф.н. Жумаев О.А. 
Фаннинг ўқув дастури Энерго-механика факультетининг кенгашида мухокама 
этилган ва институт илмий кенгашига тавсия қилинган 2020 йил “_____” ____
№ ___ сонли баённома. 
Факультет кенгаши раиси
Каршибаев А.И 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

---

183 
 
1.
 
Кириш 
 
«Хавфсизлик қоидалари» (Технологик жараёнлар ва ишлаб чиқаришни 
автоматлаштириш ва бошқарув) намунавий дастур қўйилган ДТС талаблари 
асосида 
тузилган. 
Республикамизда 
иқтисодий 
ислоҳатларни 
янада 
чуқурлаштириш ҳамда бозор муносабатларининг ривожланишида технологик 
жараёнлар ва ишлаб чиқаришни автоматлаштириш ва бошқарув йуналиши 
буйича малакали мутахассисларни тайёрлашда “Хавфсизлик қоидалари” фани 
муҳим аҳамиятга эга . 
Дастур контактли ва электрон бошқарув қурилмалари, ҳамда электр 
ускуналаридаги иш жараёни билан боғлиқ бўлган хавф-хатарларлар, 1000В гача 
ва ундан юқори бўлган кучланиш остидаги электр ускуналарни қурилиш 
қоидалари, техник хизмат кўрсатиш қоидалари масалаларини қамраб олади. 
1.1.
 
Ўқув фанининг мақсади ва вазифалари 
 
Фанни ўқитилишидан мақсад - ҳар бир бўлажак назорат, ўлчаш ва 
бошқарув қурилмаларини ишлатувчи ва унга хизмат кўрсатувчи мухандис ва 
техник ходимлари электр ускуналарининг қурилиш қоидаларини билиши ва 
уларни техник хизмат кўрсатишга таалуқли ишлар билан боғлиқ бўлган 
қоидалар ҳақида аниқ тасаввурга эга бўлиши шарт. Талабаларга 1000В гача ва 
ундан юқори кучланиш остида бўлган электр ускуналарни қурилиш 
қоидаларини ўргатиш ва электр қурилмаларни техник хизмат кўрсатиш
қоидалари бўйича билимлар бериш. Улар ушбу билимларига суяниб амалда 
назорат, ўлчов ва бошқарув қурилмаларининг конструкцияси ва уларга техник 
хизмат кўрсатиш қоидаларини билган ҳолда иш олиб бориши, тўғри иш 
жойларини тайёрлашлари, бахтсиз ҳодисалар содир бўлишини олдини олиш, 
эксплуатация ва таъмирлаш ишларини сифатли бажаришлари, шунингдек
амалда бошқарув ва ҳимоя воситаларини тўғри қўллаши мумкин. 
Ўқув фанини ўрганишнинг асосий вазифалари: Технологик жараёнлар ва 
ишлаб чиқаришни автоматлаштиришда назорат, ўлчов ва автоматлаштириш 
воситалари, бошқарув системаларини қўллаб уларни ривожланишида 
замонавий технологик ечимлар ва фан ютуқларига асосланган ҳолда назорат ва 
бошқарув қурилмаларига техник хизмат кўрсатиш, шу жумладан, энергетика 
қурилмалари ва автоматлаштирилган электр тизимларининг ташкил 
этувчиларига қуйиладиган хавфсизлик қоидалари ва талаблари ҳақидаги 
маълумотларни талабаларга етказишдир. 

---

184