Ma’ruza rejasi 1 Neft beraolishligini oshirishning yangi usullarni qo’llash

2 Neftni turli reagentlar bilan siqib chiqarish 
 
Bunda asosan poliakrilamidning
(PAA) neytrallangan ohakli eritmasi 
qo`llanadi. Ma`lumki suvga PAAning qo`shilishi uning qovushqoqligini orttiradi, 
natijada neftning suvga nisbiy qovushqoqligi kamayib, suvning siqib chiqaruvchi 
xususiyati ortadi, shunday holatda siqib chiqarish fronti barqarorligi ortadi va 
ko`proq neftni siqib chiqarish imkoni paydo bo`ladi. Bunday usulni yuqori 
qovushqoqlikka ega bo`lgan neftlarda qo`llash (10-50 MPa*s) maqsadga 
muvofiqdir. Suvlarning qovushqoqligi ortishi natijasida suv haydovchi 
quduqlarning qabul qiluvchanlik xususiyati ancha kamayishini hisobga olib, bunday 
usulni yaxshi o`tkazuvchan qobiliyatga ega kollektorlarda (0,1 mkm
2
dan ortiq), 
asosan g’ovaklik turdagi kollektorlarda qo`llash maqsadga muvofiqdir. Shuni 

---

e`tiborga olish lozimki, fil'tratsiya jarayonida polimerlarning bir qismi g’ovaklar 
devorida qolib ketadi. Shuning uchun suvga to`yinganlik 8-10 % dan ortiq 
bo`lmagan va oz miqdorda gillar mavjud kollektorlarda hamda harorati 70-80
0
C 
bo`lgan sharoitda bu usulni qo`llash maqsadga muvofiqdir (harorat ko`rsatkichi 
xususida fikr yo`q, ba`zilar bu ko`rsatkichni boshqacha beradilar). 
Sirt faol moddalar (SFM) eritmasi bilan neftni siqib chiqarish. Aksariyat OP-
10 turli ionogen bo`lmagan SFM eritmasidan shu maqsadlar uchun foydalaniladi. 
SFMning suvga qo`shilishi uning yuvuvchanlik xususiyatini oshiradi, natijada 
suvning neft' bilan chegarada sirt tarangligi kamayadi. Bu usul suvga to`yinganlik 
15 % gacha bo`lgan hamda qatlamdagi neftning qovushqoqligi 5-30 MPa*s, 
qatlamning o`tkazuvchanlik xususiyati 0,03-0,04 mkm
2
va qarorati 70°C gacha 
bo`lgan hollarda tatbiq etish tavsiya etiladi. 
Bu usulning beradigan natijasi neft' beruvchanlikni 3-5 % oshirishga qodirligidir.