5-мавзу. Билиш назарияси, ЙЎналишлари ва асосий муаммолари режа



Download 273,92 Kb.
Pdf ko'rish
bet7/9
Sana22.02.2022
Hajmi273,92 Kb.
#85297
1   2   3   4   5   6   7   8   9
Bog'liq
5-мавзу. Маъруза матни

Абсолют хақиқат – бу билиш объекти ҳақидаги инкор этиб бўлмайдиган тўлиқ ва 
тугал билимдир, нисбий хақиқат эса – билиш предмети тўғрисидаги нотўлиқ ва нотугал 
билимдир. Абсолют хақиқат тўлиқ ҳажмдаги объектив хақиқатдан бошқа нарса эмас, 
нисбий хақиқат эса – нотугал шаклдаги, нотулиқ ҳажмдаги объектив хақиқатдир.
Абсолют хақиқатни абсолютлаштириш догматизмга, нисбий хақиқатни 
абсолютлаштириш релятивизмга олиб келади. Релятивизм ва догматизмнинг 
чекланганлигига сабаб уларда абсолют хақиқат билан нисбий хақиқат бир-биридан 
ажратиб олинганлиги ва қарама-қарши қилиб қўйилганлигидадир. Бизнинг билимларимиз 
айни бир вақтнинг ўзида ҳам абсолют, ҳам нисбийдир. Эгаллаган билимларимиз ва 
тажрибамиз асосида биз билиб олган ва тасвирлай оладиган нарса, содир бўлган, инкор 
этиб бўлмайдиган нарса бизнинг билимларимизнинг абсолют жиҳатини ташкил этади. 
Лекин, шу билан бирга, биз ҳар бир босқичда ҳамма нарсани ҳам билавермаймиз. Бизнинг 
билимларимиз айни бир вақтнинг ўзида узлуксиз кенгайиб ва чуқурлашиб боради. Шу 
маънода улар абсолют эмас, балки нисбийдир, шу боисдан абсолют хақиқатнинг ўзи 
нисбий хақиқатлар йиғиндисидан таркиб топишини эътироф этмоқ керак.
Билимларимизнинг хақиқат ѐки ѐлғонлигини, уларнинг абсолютлик ва нисбийлик 
даражасини конкрет жой ва вақт шароити белгилаб беради. Жой ва вақт шароити 
алмашиниб, ўзгариб турадиган омил эканлиги сабабли бир шароитда хақиқат бўлган нарса 
ўзгарган шароитда янглиш ѐки ѐлғон бўлиб чиқади. 
Агар хақиқатга жараѐн деб қараб унга унинг ривожланиши нуқтаи назаридан 
ѐндашиладиган бўлса, бу ҳолда конкрет хақиқатга абстракт хақиқат қарама-қарши 
қўйилади. Абстракт хақиқат – бу тўлиқ бўлмаган, ривожланмаган, биртомонлама 
хақиқат, конкрет хақиқат эса, аксинча, - тўлиқ, ривожланган, кўптомонлама хақиқат. Ҳар 
қандай хақиқат, у билиш жараѐнида ривожланиб борганлиги сабабли, абстрактликни ҳам, 
конкретликни ҳам ўз ичига олади.
1
Аристотель. Сочинения в 4 т. М., 1975, т.1. 141. -б. 
Хулоса 



Download 273,92 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8   9




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish