Sh. R. Xolmoʻminov mehnat bozori iqtisodiyoti

Mehnat sarflarini taqsimlash koeffitsientining iqtisodiy 
mazmuni shundan iboratki, u belgilangan mehnat sarflari iste’mo-
lining har bir tarmoq va har bir sektordagi salmog‘ini, ya’ni 
mehnat sarflari birligi hududlarning barcha sektorlari va tar-
moqlari boʻyicha taqsimlanishi tuzilishini aks ettiradi. 
Mehnat resurslaridan foydalanish (iste’mol) koeffitsientlari 
quyidagi tartibda hisoblanadi va mahsulot ishlab chiqarishda buyum-
lashtirilgan va jonli mehnat iste’moli darajasnini ifodalaydi: 
6.3. Mehnat sarflari tarmoqlararo balanslarini ishlab chiqish 
bosqichlari 
 
Mehnat sarflari hisobot TABini ishlab chuqish murakkab va koʻp 
mehnat talab qiladigan jarayon. Uni amalga oshirish uchun TAB 
tuzishda xalq xoʻjaligi balansi koʻrsatkichlari tizimidan O‘zbekiston 
Respublikasi Davlat dasturi boʻyicha milliy schyotlar tizimiga 
oʻtishning birinchi bosqichi vazifalariga asoslangan koʻp bosqichli 
statistik, iqtisodiy-matematik va tashkiliy ishlarni bajarish zarur. 
Birinchi bosqichda
koʻrib chiqilayotgan hudud mehnat resurslari 
bandligining kompleks tahlili amaliyotda ushbu balansni ishlab 
chiqishning dolzarbligi va zarurligiga asoslanadi. 
Ikkinchi bosqichda
mahsulotlarini ishlab chiqarish va 
taqsimlashning TABi tuziladi. Bunday balansni ishlab chiqish 
jarayonida, odatda, tanlab olish uslubi qoʻllaniladi. Uning yordamida 
statistik hisobotning maxsus shakllarini joriy qilish yoʻli bilan ushbu 
hududning ishlab chiqarish va xizmat koʻrsatish sohalarining reprezen-
tativ obyektlaridagi moddiy resurslaridan foydalanish haqidagi axbo-
rotlarni yig‘ish va tahlil qilish amalga oshiriladi. Ammo, hududiy 

---

72 
darajada har bir kichik va oʻrta korxona YaIM ishlab chiqarishda 
sezilarli salmoqqa ega boʻlganligi uchun, fikrimizcha, tanlab olish 
uslubidan emas, balki yalpi tadqiqot qilish uslubidan foydalanish 
maqsadga muvofiq, bu esa axborotlarning ishonchliligini oshiradi. 
Ushbu balansni ishlab chiqish boʻyicha keyingi ishlar ma’lum va 
amalda sinalgan metodikaga muvofiq mazkur hududning rivojlanishi 
xususiyatlarini hisobga olgan holda amalga oshiriladi.