Donni saqlash va dastlabki ishlash texnologiyasi

1-rasm. Don mahsulotlariyerga ко ‘milgan holda katta-katta 
xumlarda saqlash. 
2-rasm. Don mahsulotlarini ко‘zadayerga ko‘milgan holda 
saqlash. 

---

Qadimiy qabilalarning don mahsulotlarini saqlash usullari bir - biridan 
farqi aytarli katta bo‘lmagan. Misrda don mahsulotlari to‘qilgan savatlarda 
yerga qazib ko‘mib saqlangan. Bu savatlar kulbalar oralig‘iga 
joylashtirilgan. 
3-rasm. Don mahsulotlarini уerto‘lalarda katta-katta savatlarda 
saqlash. 
4-rasm. Qadimgi davrda donni saqlaydigan va hozirgi elevatorlar 
ко ‘rinishi. 

---

Yaqin Sharqda don mahsulotlari yer to‘lalarda katta-katta xumlarda 
saqlash keng qo‘llanilgan. Bunday xumlar to‘g‘ridan- to‘g‘ri maxsus 
yerto‘lalarda yasalgan, ularning balandligi ikki metr va undan ortiq 
bo‘lgan. 
Bizning asrimizgacha bo‘lgan to‘rt ming yillikda qadimiy Elam 
davrida donni saqlaydigan hozirgi elevatorlar ko'rinishidagi ochiq yer 
ustida paxsadan qurilgan omborlar tamg‘alarda aks ettirilgan. Omborlar 
silindr shakldagi ko‘rinishga ega bo'lgan. Usti ochiq tuyniklar yordamida 
silindrlar don bilan to‘ldirilgan va bug‘doyni har xil zararkunandalardan 
himoyalashga yordam bergan. 
5-rasm. Qadimgi davrda donni konussimon idishlarda germetik 
holda saqlash. 
6-rasm. Qadimgi Grek va Rimti olimlarni, 
bug‘doynisaqlash usullari. 
8 

---

Qadimgi Grek va Rim olimlari, shoirlari 
Q
‘
Z 
asarlarida bug‘doyni 
saqlash usullari haqida yozib qoldirishgan. Bu asarlar shu kunda nodir 
asarlar 
sifatida 
saqlanadi. 
Eramizdan 
avval 
II 
asrda 
yozilgan 
"Dehqonchilik” haqidagi Katona asarida ko‘pgina maslahatlar: donni 
saqlash, sig‘imlarni qurish, zarar kunandalardan himoyalash uchun 
tavsiyalar, ko‘rsatmalar yozilgan. Shunday tavsiyalardan biri- da “Qurt-
qumursqalar va kemiruvchilar donlarga zarar yetkazma sli- gi uchun nima 
qilish kerak? Zaytun quyqumiga loyni qorishtirib unga ozgina boshoq 
qoldiqlaridan qo‘shib loyni namini shimdirib, bir oz quritib suvini siqib, 
butun omborni quyqum bilan suvab us- tidan zaytun quyqumini purkab, 
qurishini kutish kerak. Undan so’ng sig‘imga donni joylashtirish mumkin. 
Ana shunda donni har 
qanday 
zarar kunandalardan asrash mumkin deb 
maslahat bergan”. 
Qadimiy rimliklar donni saqlash usullarini qadimiy asarlarida - 
"Varron’ Kolumellani kabilarda yozib qoldirishgan. Ayniqsa Rirnlik fan 
arbobi Rlinniy Starshiy “Tabiiy tarix” asarida boshoqli ekinlami saqlash 
haqida amaliy tavsiyalar yozib qoldirgan.