Toshkent davlat yuridik instituti fuqarolik huquqi

5. K o‘chm as m u lk n i topshirish tartibi va sifa ti lo zim darajada
bo'lm agan ko'chm as m u lk n i top sh irish oqibatlari
FKning 486-moddasida sotuvchi tomonidan sotib oluvchiga ko'chmas 
mulkni topshirish tartibi va uni rasmiylashtirish shartlari belgilab qo'yilgan. 
Ko'chm as m ulkning sotuvchi tom onidan topshirilishi va sotib oluvchi 
tomonidan qabul qilinishi taraflar imzolaydigan topshirish dalolatnomasi 
yoki topshirish to'g'risidagi boshqa hujjatga binoan amalga oshiriladi. Ko'chmas 
mulkni topshirish sotuvchi zimmasidagi majburiyatdir. Sotib oluvchi zimmasiga 
esa shartnoma bo'yicha kelishilgan haqni to'lash va topshirilgan ko'chmas 
m ulkni qabul qilib olish m ajburiyati yuklatilgan. A gar qonunda yoki 
shartnom ada boshqacha tartib nazarda tutilgan bo'lmasa, sotuvchining 
ko'chmas mulkni sotib oluvchiga m ajburiyati bu m ulk sotib oluvchiga 
topshirilganidan va topshirish to 'g 'risid a g i tegishli h u jja tn i ta ra fla r 
imzolagandan keyin bajarilgan hisoblanadi. Taraflardan birining ko'chmas

---

mulkni shartnomada nazarda tutilgan shartlarda topshirish to'g'risidagi hujjatni 
imzolashdan bo‘yin tovlashi tegishli ravishda sotuvchining mulkni topshirish 
majburiyatini bajarishdan, sotib oluvchining esa mulkni qabul qilib olish 
m ajb u riy atin i b ajarish d an bosh tortish i hisoblanadi. Qaysi ta ra f o'z 
m ajb u riy a tla rin i b aja rish d a n bosh tortsa, qonunda va shartno m ad a 
belgilangan asoslar bo'yicha javobgarlikka tortiladi Sotib oluvchining ko'chmas 
mulkni sotish shartnomasining shartlariga mos boim agan ko'chmas mulkni 
qabul qilib olishi hatto bunday mos kelmaslik xususida ko'chmas mulkni 
topshirish to'g'risidagi hujjatda pisanda qilib qo'yilgan bo'lsa ham sotuvchining 
shartnomani tegishli darajada bajarilmaganligi uchun javobgarlikdan ozod 
qilish uchun asos bo'la olmaydi Sotuvchi tomonidan sotib oluvchiga tegishli 
darajada sifatli bo'lmagan ko'chmas mulkni topshirish oqibatlari FKning 
485-moddasida belgilab qo'yilgan. Bunday hollarda sotib oluvchi quyidagi 
huquqlarga egadir: ko'chmas mulk bahosini undagi kamchiliklarga mutanosib 
ravishda kam aytirishga; ko'chm as mulkdagi kamchiliklam ing sotuvchi 
tomonidan b artaraf etilishini talab qilishga; agarda o'z tomonidan yoki 
uchinchi shaxslar tomonidan ko'chm as mulkning kamchiliklari bartaraf 
etilgan bo'lsa, buning uchun qilingan xarajatlam ing sotuvchi tomonidan 
qoplanishini talab qilishga; ko'rilgan zarar o'mini qoplagan holda ko'chmas 
mulkni sotish shartnomasining bekor qilinishini talab qilish huquqiga ega. 
Yuqoridagi muqobil huquqlardan qaysi birini amalga oshirish sotib oluvchi 
tomonidan belgilanadi