Namangan davlat universiteti b. T. Ataxanov, M. B. Isabayev fuqarolik jamiyati fanidan

VALYUTA RESURSLARI
— konvertatsiya qilinadigan xorijiy valyuta va uning 
kelish manbalari zaxiralari. 
VALYUTA SIYOSATI
— davlatning mamlakat ichida va undan tashqarida 
valyutaga, valyuta kursita, valyuta operatsiyalariga ta‘sir ko‗rsatish chora-tadbirlari; 
davlat iqtisodiy siyosatining va tashqi iqtisodiy faoliyatiningtarkibiy qismi. V.s.ning 
asosiy dastaklari - valyuta intervensiyasi, valyuta cheklashlari, valyuta subsidiyasi, 
valyuta pariteti, valyuta rezervlari, devalvatsiya, revalvatsiya va b.dan tashkil topadi. 
Mamlakatda V.s.ni hukumat, markaziy bank, markaziy moliya muassasalari amalga 
oshiradi. Jahon miqyosida V.s.ni xalqaro valyuta - moliya tashkilotlari (Xalqaro valyuta 
fondi, xalqaro banklar) olib boradi. Uni amalga oshirish davriga ko‗ra, joriy V.s. va uzoq 
muddatli V.s. kabi kurinishlari bor. Joriy V.s.da valyuta bozori holati o‗zgarishlari 
(kon‘yukturasi), deviz va diskont siyosati, valyuta zaxiralari yordamida tartibga solinadi 
va bu siyosat to‗lov balansi tengligini ta‘minlashga xizmat qiladi. Uzoq muddatli V.s. 

---

303 
valyuta mexanizmi, valyutalar kursi va pariteti, xalqaro hisob-kitoblar tartibini 
o‗zgartirish maqsadlarini ko‗zlaydi
. 
VALYUTA ZAXIRALARI
(ing. 
reserve currency
– rus. valyutnыe rezervы) — 
kutilmagan vaziyatlar holatiga, shuningdek,, foyda olish va valyuta bozorlarini tartibga 
solish hamda boshqarish uchun xalqaro hisob-kitoblar qilish uchun mo‗ljallangan valyuta 
zaxiralari. Markaziy bankda va davlatning moliyaviy organlarida yoki xalqaro valyuta 
kredit tashkilotlarida xorijiy valyutaning rasmiy zaxiralari.
VALYUTANING KONVERTABILLIGI
— valyutaning har qanday mamlakatda 
to‗lov vositasi vazifasini bajara olish xususiyati. Hozirgi vaqtda dunyoning o‗ta 
rivojlangan mamlakatlari (AQSH, Kanada, Yaponiya va Yevropa Ittifoqi) to‗liq 
konvertatsiya bo‗ladigan valyutaga ega. 
VANDALIZM
(lot. 
vandali 
- qadimgi Sharqiy german qabilalaridan birining nomi) 
— moddiy va madaniy boyliklarni o‗ylamay-netmay shafqatsizlarcha yo‗q qilib tashlash. 
V. tushunchasi 455-yilda german qabilalari Rimni talon-taroj qilib, ko‗plab antik 
madaniyat obidalarini vayron etganligi tarixiga borib taqaladi. Keyinchalik u johillik, 
madaniyatsizlik ma‘nolarida ham keng qo‗llanila boshlagan.