Namangan davlat universiteti b. T. Ataxanov, M. B. Isabayev fuqarolik jamiyati fanidan



Download 2,52 Mb.
Pdf ko'rish
bet318/462
Sana25.10.2022
Hajmi2,52 Mb.
#856021
1   ...   314   315   316   317   318   319   320   321   ...   462
Bog'liq
LUG\'AT (1)

RATSIONALIZATSIYA
, ratsionallashtirish (lot. 
rationalis
- aqlli, oqil) — biron-
bir narsani takomillashtirish, yanada maqsadga muvofiq tashkillashtirish (Mas., ishlab 
chiqarishni R. qilish). 
RATSIONALIZM
(lot. 
ratio
- aql, aql-idrok) — aqlni bilishning va kishilar xulq-
atvorining asosi deb hisoblovchi falsafiy yo‗nalish. Irratsionalizm va sensualizmga 
qarama-qarshi turadi. XVII-XVIII asrlardagi klassik R. (R.Dekart, B.Spinoza, 
N.Malbransh, G.Leybnits) o‗rta asrlar sxolastikasi va diniy aqidalarga qarshi chiqib, 
butun dunyoda cheksiz sabablar silsilasi hukmron degan tabiiy tartibot g‗oyasini ilgari 


242 
surgan. R.ga ko‗ra, ilmiy (ya‘ni ob‘ektiv, umumiy, zaruriy) bilimga bilishning manbai va 
uning haqiqiyligi mezoni - aql vositasidagina erishiladi. 
RATSIONAL-OSHKORA YETAKCHILIK
— M.Veberning ―Siyosat - ham 
mayil, ham kasb sifatida‖ maqolasida bergan ligetim hukumronlikning uch ko‗rinishidan 
biri. Yetakchini saylash tarkibi, unga berilgan hokimlik vakolatlarining oqilligi 
qonuniyligi to‗g‗risidagi tasavvurlarga asoslanadi. Jamiyat taraqqiyotiga nisbatan tinch 
davrda tarixiy an‘analarini avaylab-asrovchi va zaruriy islohotlarni amalga oshiruvchi 
yetakchi hisoblanadi. Uni byurokratik yetakchilik, deb ham atashadi. Bu holda siyosiy 
yetakchilik qonuniy byurokratik tadbirlar natijasida shaklanadi. 
RATSIONAL-QONUNIY LEGITIMLIK
— an‘ana yoki shaxsiy sifatlarga 
emas., siyosiy hokimiyat kelib chiqishi va faoliyati demokratik huquqiy tartib - talablarga 
mos kelishiga asoslanadi. 2000-yilda AQSH Prezidentligiga o‗tkazilgan saylovlar 
jarayoni R.-q.l.ning yorqin misoli bo‗la oladi: qonunda ko‗zda tutilgan tadbirlar asosida 
g‗olib aniqlanadi va tomonlar ushbu qarorga bo‗ysunadilar. 

Download 2,52 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   314   315   316   317   318   319   320   321   ...   462




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish