Namangan davlat universiteti b. T. Ataxanov, M. B. Isabayev fuqarolik jamiyati fanidan

ELEKTRON HUKUMAT
(ing. 
electronic government 
– elektron davlat 
boshqaruvi) — mamlakat miqyosida boshqaruv jarayonlarini majmuaviy ravishda 
avtomatlashtirishga asoslangan davlat boshqaruvi tizimi. E.h. bu fuqarolar, biznes, davlat 
hokimiyati boshqa tarmoqlari va davlat amaldorlariga axborot taqdim etish hamda 
avvaldan shakllangan davlat xizmatlarini ko‗rsatish bo‗lib, bunda davlat va fuqaro 
o‗rtasidagi shaxsiy aloqa minimallashtirilgan bo‗ladi va axborot texnologiyalaridan 
maksimal darajada foydalaniladi. Dunyoning taraqqiy topgan mamlakatlarida «E.h.» 
milliy tizimini faol tatbiq qilinmoqda. Bu tizim davlat tuzilmalarini boshqarishni, davlat 
va tadbirkorlar o‗rtasidagi aloqani mustahkamlash orqali biznes – jarayonlarni samarali 
rivojlantirishni ta‘minlabgina qolmay, fuqarolarga davlat xizmatlarini internet orqali 
hammabop interaktiv shaklda taqdim etish imkonini ham yaratadi. 2015-yil 9-dekabrda 
O‘zbekiston Respublikasining Oliy Majlisi tomonidan ―E.h. to‘g‘risida‖gi qonun qabul 
qilindi. Ushbu qonunga ko‘ra e.h. – bu davlat organlarining jismoniy va yuridik 
shaxslarga axborot-kommunikatsiya texnologiyalarini qo‘llash yo‘li bilan davlat 
xizmatlari ko‘rsatishga doir faoliyatini, shuningdek idoralararo elektron hamkorlik 

---

82 
qilishni ta‘minlashga qaratilgan tashkiliy-huquqiy chora-tadbirlar va texnik vositalar 
tizimi. 
ELITA 
(fr. 
elite
– eng yaxshi, saralangan) — jamiyatda boshqaruv vazifalarini 
bajaruvchi, fan va madaniyatni rivojlantiruvchi oliy imtiyozli ijtimoiy qatlamni anglatadi. 
E. nazariyasi Platon, Karleyl, Nitsshe tomonidan olg‗a surilgan bo‗lsa ham, qarashlar 
tizimi sifatida XX a.da V.Pareto, G.Mosko, Ch.Mills va b.lar tomonidan ta‘riflab berildi. 
Italiyalik olim V.Pareto fikriga ko‗ra, elita terminining bosh g‗oyasi ustunlikdir. Ya‘ni 
aql, xarakter, chaqqonlik singari xilma-xil qobiliyatlarga oliy darajada ega odamlar – 
elita deyiladi. Ushbu nazariyaga qo‗ra, E. tug‗ma iste‘dodli odamlar orasidan paydo 
bo‗ladi. E.ning 5 toifasi – siyosiy, iqtisodiy, ma‘muriy, harbiy va mafkuraviy E. ajratib 
ko‗rsatiladi. Ular bir-biriga moslashadi va totalitarizm vujudga kelishining oldi olinadi. 
Iqtisodiy E.ga, jum., yirik biznesmenlar, sanoatning yetakchilari, moliya magnatlari 
kiritiladi, ular oldindan ko‗ra bilish, tashabbuskorlik va ishbilarmonlik iste‘dodi bo‗lgan 
shaxslar hisoblanadi. E. nazariyasiga ko‗ra, tashabbuskor va ishchan har qanday odam, 
ishi yurishib ketsa, E.ga kirishi mumkin. (q. Siyosiy elita)