Шошилинч педиатрия экстремал тиббиёт асослари билан

 

---

211 
Бош ва кўз ҳолати.
Мия ярим шараларини ҳар бирида биргаликда бошни ва кузни 
бурадиган марказлар жойлашган бўлиб, улар бу мия яримшарларига карама карши
томонга буради. Шунинг учун бир томонни шикастланиши туфайли иккинчи томонни 
таъсири ошиб, бошни ва кузни шикастланган томонга буради (колатерал томондаги 
гемипарез). Варолиев куприги шикастланишида, тескари шикастланган томондан 
каршига бўлган гемипарез томонга бурилади. 
 
Кўз кўриш зонасини текшириш ва офтальмоскопия 

Агар куришни бир қисмигина сақланган бўлса, кўриш майдонини «хавфли» кўз 
ҳаракати орқали текшириш мумкин. Нормада кўз кисиш кузатилади. кўз курмаслик 
булмаганда ѐки курув нервини шикастланишида кўз кисишни асеметрия рефлексии 
белгиларидан гемианопсияни кузатиш мумкин. Лекин кўз ҳаракати туфайли кузни 
яллиғланишида ҳаво синамаси баъзан сохта маълумотларни беради.

Офтальмоскопияни текширишда, кўз нерви дискини шишини аниқлаш мумкин, бу 
шиш бош мия ичи босимини ошишидан дарак беради.
 
Қорачиқлар.
Кўз қорачиқларини ўлчами ва шакли, фолияти сақланган ѐруғликка бир хил
ҳаракатини аниқлаш катта аҳамиятга эга. 

Кўз корачиғини ўрта ўлчами (3-5 мм), ѐруғликка жавоб қайтармайдиган ҳолати ўрта 
мияни шикастланиш белгиси бўлиб ҳисобланади. 

Кўз қорачиқларини жавоб реакциясини сақланганлиги – ўрта мия бутунлигидан 
далолат беради. Кўз корачиқларини чуқур комада сақланганлиги шох рефлексларини 
ва кўз ҳаракатини бўлмаслиги беморда метаболик бузилишлар (гипогликемия) ѐки 
дори моддаларида заҳарланганлик ( масалан барбитуратлар) билдиради. 

Кўз қорачиғини кома ҳолатидаги беморда бир томонлама кенгайиши ва ѐруғликка 
жавоб реакциясини бўлмаслиги (Гетчинсон қорачиғи) кўз ҳаракат нервини энса-
тенториал тешикка тиқилиб қолишидан дарак беради. Бунда бошқа бу нервни 
шикастланганлик белгилари ҳам бўлиши мумкин(масалан: биртомонлама птоз ва 
қочувчи ғлайлик, латерал тўғри мускулни тонусини шикастланган томонда ошиши). 
Кейинчалик кенгайган ва ѐруғликка жавоб реакцияси кузатилмаслиги шикастланишда 
ѐки ўрта мияни сиқилишида бўлади.