|
Sifatli dars — bu, o‘quvchilar tomonidan samarali
o‘zlashtirilgan darsdir.
Bu borada geografiya fani bo‘yicha tashkillangan darslarni
misol qilishimiz mumkin. Geografiya darslarida o‘quvchilarni fan
yuzasidan bilimlarini chuqurlashtirish uchun dunyoqarashlarini
kengaytirish
maqsadida
fanga
oid
boTgan
qo‘shimcha
manbalardan,
yani
“Bolalar
ensiklopediyasi”,
“Qiziqarii
174
geografiya”, “Men dunyoni anglayman” manbalaridan ko'proq
foydalaniladi. 0 ‘quvchilami darslikdan olgan nazariy bilimlarini
amalda tatbiq etish uchun harita, atlas, yozuvsiz haritalar bilan
ishlash orqali mustahkamlaymiz. Darslami yanada qiziqarli
bo‘lishi
uchun
Axborot
komunikatsiya
texnologiyalaridan
foydalanib, multimediya va elektron darsliklarini namoish etamiz.
Darslami o ‘qitishni innovatsion usullaridan foydalanib, darsning
har bir etaplarida yangi pet texnologiyalar orqali tashkillash,
o ‘quvchilarda bilim, malaka, ko‘nikmalami rivojlanishiga sabab
bo‘lyapti.
О ‘qituvchining pedagogik faoliyatida foydalanish maqsadida
o ‘zi tayyorlagan yoki to ‘plagan hamda tizimga keltirgan metodik
materiallar yig‘indisi taiim ning sifatining garovidir. Mazkur
materiallar qog‘oz yoki elektron variantda bo ‘lib, prezentatsiyalar,
dars ishlanmalari, elektron resurslar, boshqa о ‘qituvchilarning
ilg‘or ish tajribalar, metodik tavsiyalar ko‘rinishida bo‘lishi
mumkin.Metodik materiallar o‘qituvchiga darslami qiziqarli va
samarali tashkil etish bilan birgalikda, o ‘z hamkasblarining ilg‘or
ish tajribalaridan xabardor b o iish hamda o‘z tajribasini
ommalashtirish imkonini beradi.
“K o‘pgina
Afrika
mamalakatlarida
boshlang‘ich
ta iim
ko‘rinarli darajada o‘sdi, ammo bandlikni ta’minlash uchun
umumiy o ‘rta ta iim yetarli darajada oraliqqa ega emas, Talabning
qondiiishning birdan bir y o ii texnik va kasbiy ta ’limda yoshlarga
ta iim berishning yangi g ‘oyalarini ishlab c-hiqish, chunki
dunyoning turli nuqtalarida ish topishi uchun. Bunday g‘oyada
ta iim berishning rasmiy va norasmiy shakllami ishlab chiqishni
inobatga olish zarur. YUNESKO ning texnik va kasbiy ta ’limga
ixtisoslashgan YUNESKO markazi yoshlami maktabdan ish
faoliyatiga o ‘tish jarayonida o‘qituvchi va instruktorlaming o ‘mini
rivojlantiradi.
Afrika ittifoqi (AI) texnik va kasbiy talim n i o‘qitish ikkinchi
ta iim sifatida emas, balki oliy ta iim darajasiga yetkazish bo‘yicha
keng istiqbol rejasini ishlab chiqqan. (AI) texnik va kasbiy taiim n i
o‘qitish
umumiy
taiim ning
ajralmas
qismi
hisoblanadi,
shuningdek milliy rivojlanish imkoniyatining o‘sishini taqdim
etadi. Shuningdek, texnik va kasbiy ta’limni o‘qitish ko‘pgina
Afrika davlatlarida yetarli darajada rivojlanmagan. texnik va kasbiy
ta’limni o'qitishni yaxshilash maqsadida ish beruvchilami,
siyosatchilarni,
ota-onalarni, o ‘qituvchi va jamoatchilikning
munosabatini o‘zgartirish darkor. Yana bir muammo borki, bu
jismoniy va moliyaviy to‘siqlar. Agarda yangi dastur ishlab
chiqilsayam, obyekt va dasturlami yangilash uchun zamonaviy
texnologiyalardan foydalanmaydi. Shuning uchun texnik va kasbiy
ta’limni o ‘qitish ish beruvchilar bilan hamkorlikda berilgan
so‘rovnomalarga toTiq javob berishi kerak. Shu masala bo‘yicha
“texnik va kasbiy ta ’limni o‘qitishni tayyorlashda o‘qituvchilaming
o ‘rni” mavzusida maqola chiqarilgan.
Maqolada texnik va kasbiy ta ’limni o‘qitishda pedagogik ta ’lim
yangi yo‘nalish yoritib berilgan. Uchta asosiy masalaga e ’tibor
qaratilgan: globalizatsiya va barqarorlik, АКТ sohasida taraqqiyot,
shuningdek obsolesces umumiy ko‘nikama va texnologiyalar. Bu
savollar
ko‘rilganda
pedagogik
ta ’limda
o‘qituvchi
va
o'quvchining o‘m i tayanch asosi shakllantirishni taqdim etadi.
Muallif shuni ta’kidlaydiki, XXI asr o‘qituvchisi asosiy kalit
masalalami ko‘p qirrali tarzda o‘rganishi kerak, shuningdek
umumiy va АКТ sohasidagi ko‘nikmalami o‘rganish va
bitiruvchilarning ishga joylashish imkoniyatlarini oshiradi.
Ikkinchi maqola Mozambikdagi texnik va kasbiy ta ’limni
o‘qitish institut nuqtai nazaridan isloh qiladi. Isloh qilish 2006-
yilda Xalqaro Jahon banki va boshqa ikkinchi darajali homiylar
yordamida, texnik va kasbiy ta’limni o‘qitishni yaxshilashni
mavjud tuzilma yordamida yaxshilash maqsadida va texnik va
kasbiy ta’limni o ‘qitishning sifati va faolligi, global iqtisodiyotning
talabidan kelib chiqqan holda boshlangan. Loyihada asosan kasbiy
soha hisobga olingan boTib, shuningdek agrosanoat, turizm va
mehmonxona xo‘jaligi va m a’muriyat va boshqaruv. Isloh qilish
natijasida bir qancha institutli o‘zgarishlarga olib keldi, lekin
malakali mutaxassislarga o‘zgartirish jarayoni bo‘yicha muammoli
savollar qolmoqda. Muallif ta ’kidlaydiki, o‘qituvchi va malakali
kadrlarni har doim malakasini oshirish zarur. Shuningdek, davlatda
moliyalashtirish yetishmasligi sababli o ‘qituvchilami tayyorlash
176
homiylar yordamida amalga oshirilmoqda, bu shuni ko‘rsatadiki,
hukumat masalani xal qilish yo‘lini topishi kerak.
Uchinchi maqolada Efiopiyada texnik va kasbiy ta ’limni
o‘qitish gapirilgan.
Muallif Efiopiya hukumatning strategik rejasini ko‘rib chiqadi,
ta’lim sektorining rivojlanish rejasi va bu hujjat bo‘yicha
mamlakatda texnik va kasbiy ta’limni o‘qitishni tahlil qiladi.
Maqolada siyosiy masalalar, texnik va kasbiy ta ’limni o‘qitish
rejalashtirishni moliyalashtirish va munosabat ko‘rib chiqilgan.
Texnik va kasbiy ta’limni o ‘qitish tuzilmasi oxirgi o‘n yillikda
parchalandi, oldingidek malakali ishchi kuchining sifati masalasi
qolmoqda. Xaqiqatni aytadigan boTsak, ta iim tizimida ayollaming
ishtiroki kamayib bormoqda, shuningdek aholining barcha qatlami
uchun ta ’lim jarayonini jalb etish lozim. Texnik va kasbiy ta ’limni
o‘qitish bo‘yicha byudjetdan boshqa ta iim turlarlariga nisbatan
juda kam ulushi berilgan. Bu xomiylar tomonidan qoilanish
darajasi pastligi bilan bogiiq. Texnik va kasbiy taiim n i o‘qitish
hukumat uchun asosiy masala hisoblanadi. Keyin maqolada
Afrikada o‘qituvchilami tayyorlash masalasi bo ‘yicha izoh
berilgan.Bu tendensiya Afrika iqtisodiyotning o ‘sishi, tug‘ulish
darajasini yuqori darajadaligi bilan bogiiq, keyinchalik bu ikki
natija regioiming rivojlanishiga xizmat qiladi.
Maqolada shuningdek texnik va kasbiy taiim n i o‘qitish
bo‘yicha o‘qituvchilami tayyorlash strategiyasi ko‘rilmoqda, yaqin
yillarda Afrikada UNESCOIICBA takliS ishlab chiqilishi kerak.36
Do'stlaringiz bilan baham: | 
