Oiiy ta ’lim boshqaruv organi 0 ‘zbekiston Respublikasi Oliy va
o ‘rta maxsus ta ’lim vazirligi hisobtanadi,
Talabalaming ta ’limi, tarbiyasi, o'qishi hamda rivojlanish
qonuniyatlarini o ‘rganadi, ta ’lim va tarbiya, pedagogik va axborot
texnologiyalarini q o ‘llash
mezonlarini ishlab chiqadi, kasb ta ’limi
muassasalari turlarini va ulam i boshqarish tizimini asoslaydi. II
pedagogik
nazariyalar
to ‘g ‘risidagi
bilimlarini,
innovatsion
texnologiyalami loyihalash uslublarini umumlashtiradi. Kasbiy
pedagogika fani insonni kasbiy faoliyatga tayyorlash, yangi avlodni
kasbiy tarbiyalash, malakali ishchi kuchini yangi talablar darajasiga
moslab borishni k o ‘zda tutadi.
M ustaqillik yillarida “Kasbiy pedagogika” fani ham rivojlana
boshladi. 0 ‘zbekistonda bir nechta olimlar bu fanning mustaqil fan
sifatida shakllanishiga o ‘z hissalarini qo‘shmoqdalar. Shulardan
Allayorov,
Nishonaliyev,
Mirsaidov,
Jo‘rayev,
Choriyev,
Xujaboyev, Davlatov, Abduquddusov va boshqalam i misol qilib
keltirishimiz mumkin.
T a’lim inson bilish faoliyatining eng murakkab turlaridan biri
b o ‘Iib, psixik-individual rivojlanishni va bilimlami o ‘zlashtirish
jarayonini jadallashtiradi.
T a’lim nazariyasi ta ’lim jarayoni
tushunchasi va mohiyatini,
ta ’limning mazmunini uning usullari va vositalari hamda tashkil
etish shakllari o ‘zida aks ettiradi.
T a’limii tashkil etishdan maqsad yosh avlodni ilmiy bilimlar,
k o ‘nikm a va malakalar tizimi bilan qurollantirishdan iborat.
T a’lim bilish faoliyatining turi sifatida pedagogika fanida bir
nyecha m a’noini anglatadi: y a ’ni, o ‘quvchilarda bilim, k o ‘nikma
va m alakadami hosil qilish; ularda dunyoqarash, fikr va
e ’tiqodlarini shakllantirish; o ‘quvchilarning
muayyai darajada
o ‘qimishli, madaniyatli, tarbiyali va chin inson b o ‘lishiga erishish,
ulaming qobiliyatlarini o ‘stirishdan iborat.
T a’lim insoniyat tajribasining m a’lum tomonlarini, y a ’ni
o ‘quvchilar ijtimoiy taraqiyotning hozirgi talablariga muvofiq
darajada bilim va tarbiyaga ega b o ‘lishlarini ta ’minlaydigan
faoliyatdir.
18
T a’limning tarbiyaviy vazifasining mohiyati, uning mazkur
obyektiv jarayonga belgilaydigan maqsadga y o ‘nalganlik va
jam oaviy ahamiyatlilik baxsh etib yondoshisbdan iborat.
T a’lim jarayonini uch qirrali deb qarash mumkin:
1. bilim, iqtidor va k o ‘nikm alam i malakalarga aylantirish
jarayoni;
1.
shaxsiy sifatlami tarbiyalash;
2. shakllangan hislatlami rivojlantirishdan iborat.
Bu qirralar ju da murakkab bog‘liklikda b o ‘ladi va biri
boshqasining davomi bo Tib yuzaga chiqadi, uning sababi; boshqasi
esa uning natijasi bo Tib hisoblanadi.
0 ‘qituvchi o ‘quvchi - talabaning bilish faoliyatini tashkil etish
maqsadida o ‘quv ishlarini olib borar ekan, avvalo ta ’lim jarayoni
orqali uch vazifani, y a’ni uch maqsadni hal etishi lozim:
1) T A ’LIMIY MAQSAD - o ‘quv materiali mazmunini bilish,
y a’ni fanga tegishli ilmiy bilimlami o ‘zlashtirish va amaliyotga
tadbiq etish;
2) TARBIYAVIY MAQSAD - fan asoslarini o ‘zlashtirish
orqali uning mazmunida yotgan g‘oyalar, dunyoqarashlar ta ’sirida
o ‘zining
Shaxsiy sifatlari, im on-e’tiqodini shakllantirish;
3) RIVOJLANTIRUVCHI MAQSAD - ta ’lim jarayoni
ta ’sirida Shaxsning aqliy kamoloti, bilish qobiliyatini, o ‘qishga,
mehnatga boTgan munosabatini rivojlantirishdan iborat.
Qonuniyatlar - aniq bir sharoitda boglanishlam ing umumiy,
obyektiv va mavjud narsalarning aks ettirilishidir.
Qonuniyatlar
-
o b ’ektlar
o ‘rtasidagi
o ‘zaro
bogTiqlik
boTganda;
bogTanishlarning
paydo
bo ‘lish
chegarasi
belgilanganda; va bu bog‘lanishlaming xarakteri, shakli va turi
to ‘g ‘ri tadqiq etilgandagina aniq belgilanadi.
Do'stlaringiz bilan baham: