I bob. Mexanik harakat haqida umumiy ma’lumotlar 1-§. Jismlarning harakati mexanik harakat



Download 2,62 Mb.
Pdf ko'rish
bet165/212
Sana29.12.2021
Hajmi2,62 Mb.
#84192
1   ...   161   162   163   164   165   166   167   168   ...   212
Bog'liq
fizika 7 uzb

V BOBGA OID QO‘SHIMCHA MASHQLAR
  
1. Quyidagi tajribani o‘tkazib ko‘ring. Ishlatilmagan qalamni olib, 
ikkita ko‘rsatkich barmoqlaringiz ustiga qo‘ying. Endi qalamni gori-
zontal holatda tutib turib, barmoqlaringizni bir-biri tomonga asta sekin 
yaqinlashti ring. Bunda qalam oldin bir barmog‘ingizda, keyin boshqa bar-
mog‘ingizda va h. k. surilayotganligining guvohi bo‘lasiz. Agar tajribani 
uzunroq silliq yog‘och bilan takrorlasangiz, bu holat yana ham ko‘proq 
qaytari lishini kuzatasiz. Bunday qiziq hodisaning sababi nimada? 
2.  Nima  uchun  tinch  turgan  vagonni  joyidan  qo‘zg‘atish  bir  xil  tez-
likda harakatlantirib turishdan qiyin?
3.  Dengiz  portida  ikkita  katta  kema  bir-biridan  100  m  uzoqlikda  tu-
ribdi.  Agar  har  bir  kemaning  massasi  1000  t  dan  bo‘lsa,  ular  bir-biriga 
qanday kuch bilan tortishishadi?
4.  Massangizni,  Yerning  massasi  va  radiusini  bilgan  holda  o‘zingiz 
Yerga qanday kuch bilan tortishishingizni hisoblang. O‘zingiz bilan Yer 
orasidagi  masofani  Yerning  radiusiga  teng  deb  oling. 
5. Yerning  Quyosh  atrofida  aylanish  tezligini  υ  =  30  km/s, Yer  orbita-
sining radiusini R  =  1,5·10
11 
m deb olib, Quyoshning massasini hisoblab 
toping.
6. Yer sirtidan uchib chiqayotgan kosmik raketaning tezlanishi 30 m/s
2
 ga 
teng  bo‘lib,  undagi  uchuvchining  massasi  90  kg  bo‘lsa,  kabinada  uning 
og‘irligi qancha bo‘lishini toping.


128
Dinamika asoslari
7.  10  kg  massali  jismni  vertikal  yuqoriga  2  m/s
2
 tezlanish bilan ko‘ta-
rish uchun qancha kuch kerak bo‘ladi?
8. Gorizontal yo‘nalishda υ  =  10  m/s  tezlik  bilan  otilgan  jismning 
go rizontal  yo‘nalishdagi  uchish  uzoqligi  otilish  balandligiga  teng.  Jism 
qanday  h  balandlikdan otilgan?
9. Agar biror jism gorizontal yo‘nalishda tezlanish bilan harakatlansa, 
uning  og‘irligi  o‘zgaradimi?  Javobingizni  asoslab  bering. 
10.  Massasi  50  kg  bo‘lgan  bola  chanada  tepadan  sirpanib  tushib,  go-
rizontal  yo‘lda  20  m  masofani  10  s  davomida  o‘tib  to‘xtadi.  Ishqalanish 
kuchi  va  ishqalanish  koeffitsiyentini  toping.
11. Nima uchun kuchsiz shamol juda katta muz bo‘lagi – aysbergni 
jo yidan  qo‘zg‘atishi  mumkin-u,  kuchli  bo‘ron  faqat  qirg‘oqdagi  kichik 
muz bo‘lagini arang siljitadi?  
12.  Oqim  tezligi  daryoning  tubida  jadalroqmi  yoki  sirtidami?  Javobi-
ngizni asoslab bering. 
13.  Gorizontal  holatdagi  yog‘och  taxtaning  sirtida  yog‘ochdan  yasal-
gan  1  kg  massali  taxtacha  tekis  sirpantirilmoqda.  Bunda  hosil  bo‘lgan 
sirpanish ishqalanish kuchini toping. µ  =  0,4  deb  oling.
14.  Traktor  tirkamani  10  kN  kuch  bilan  tortganda,  unga  0,5  m/s
2
 tez-
lanish  beradi.  Tortish  kuchi  30  kN  bo‘lgan  boshqa  traktor  shu  tirkamaga 
qanday tezlanish beradi?     
15.  Asfalt  yo‘lda  tekis  harakatlanayotgan  1200  kg  massali  avtomo-
bil g‘ildiraklarining birgalikdagi dumalanish ishqalanish kuchini toping. 
G‘ildiraklarining  radiusi  30  sm.  µ
d
  =  0,1  sm  deb  oling.
16.  Massasi  0,5  kg  bo‘lgan  brusok  ustiga  7  kg  yuk  qo‘yib,  gorizontal
sirtda  prujina  orqali  tortilmoqda.  Taxtaning  gorizontal  sirtga  ishqalanish 
koeffitsiyenti 0,2 ga, prujinaning bikirligi 150 N/m ga teng bo‘lsa, prujina 
qanchaga cho‘ziladi?
17.  Gorizontal  yo‘lda  36  km/soat  tezlik  bilan  harakatlanayotgan  avto-
mobilni burish uchun eng kichik yoy radiusini toping. G‘ildiraklarning 
yo‘lga  sirpanish  ishqalanish  koeffitsiyenti  0,25  ga  teng.


129

Download 2,62 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   161   162   163   164   165   166   167   168   ...   212




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish