392
mamlakatimiz rivoji uchun munosib hissa qo‘shadi. Hozirgi kunda ta’lim
tizimida samaradorlikka
erishishning yetakchi omillaridan biri innovatsion texnologiyalardan foydalanishdir. “Kadrlar tayyorlash
milliy dasturi”da ta’lim muassasalarida zamonaviy innovatsion texnologiyalarni yaratish va ulardan
foydalanish davr talabiga aylandi desak adashmagan bo‘lamiz. Texnik vositalarning ta’lim tizimiga kirib
kelishi ta’limiy faoliyatda axborotlarni ovozli, matnli, foto va video tasvirlar tarzida taqdim etish
imkoniyatini yaratdi. Bunday vositalarga ko‘p hollarda murakkab texnik va texnologik
jihatlari tufayli
multimedia vositalari sifatida qaraladi. Kompyuterlarning ta’lim sohasiga kirib kelishi axborotlarni
qayta ishlashning universal vositasi sanaladi.Multimedia texnologiyasi har xil turdagi axborotlarning
mazmun va uyg‘unligi ta’minlangan holda integratsiyalashuvini ta’minlaydi. Bu kompyuter yordamida
har xil shakldagi axborotlarni taqdim etish imkonini beradi:
-
rasmlar, chizmalar, kartalar va slaydlardan nusxa olish orqali hosil qilingan tasvirlar;
-
ovoz yozish, ovoz effektlari va musiqalar;
-
video, murakkab videoeffektlar;
-
animatsiyalar va animatsiyali imitatsiyalar.
Tadqiqot metodologiyasi
. Maktabda multimedia resurslari va texnologiyalaridan
foydalanishda
telekommunikatsiyalar tarmoqlarini qo‘llash bilan bir qator imkoniyatarni yuzaga chiqarishga olib
kelmoqda:
1-diagramma
.Multimedia vositalari va animatsiyalardan
foydalanish
ko‘rsatkichlari
-
o‘quv-uslubiy multimedia axborotlariga
kirish imkoniyatini kengaytirib, yanada qulaylik
yaratadi;
-
o‘quvchilarda kommunkativ malakalarni, muomala madaniyatini, multimedia vositalarini,
axborotlarini izlash va ulardan foydalanish;
-
nafaqat o‘quvchi, balki, o‘qituvchilarning tarmoqdagi o‘zaro hamjamiyatini keng tarzda
shakllantiradi.
Multimediali taqdimot nima? Taqdimot - bugungi kunda axborot
taqdim etishning yagona va
zamonaviy shakli hisoblanadi.Bu matnli ma’lumotlar, rasmlar, slaydlar, videoparcha va animatsiya, uch
o‘lchamli grafika tarzidagi dasturiy ta’minot
bo‘lishi mumkin. O‘quvchilarni darslarga yanada qiziqtirish, dars jarayonida jahondagi eng
zamonaviy metodlardan foydalanish va multimedia vositalari orqali yangiliklar olib kirishdan iborat.
Multimedia texnologiya (multi- ko‘p, media-muhit) bir vaqtning o‘zida ma’lumot
taqdim etishning bir
necha usullaridan foydalanishga imkon beradi: matn, grafika, animatsiya, videotasvir va ovoz.
Multimedia texnologiyaning eng muhim xususiyati interfaollik – axborot muhiti bilan ishlashida
foydalanuvchiga ta’sir o‘tkaza olishga qodirligi hisoblanadi.
Tahlil va natijalar.
So‘nggi yillarda ko‘plab multimediali dasturiy mahsulotlar yaratildi va
yaratilmoqda: ensiklopediyalar, o‘rgatuvchi dasturlar, kompyuter taqdimotlari va boshqalar.
6
5
4
3
2
Ряд 1
Ряд 2
Ряд 3
1
0
Multimedia
O'quv-uslubiy
Animatsiya va
Multimedia
vositalari
multimedia
animatsiyali
taqdimotlari
axborotlari
imitatsiyalar
(slaydlar)
393
Multimedia o‘quv vositalarini quyidagicha funksional maqsadlar bo‘yicha tasniflash mumkin:
-
ta’lim beruvchi o‘quv axborotini taqdim etadi va o‘quvchi egallagan bilimi,
imkoniyatlari va
qiziqishlariga muvofiq ta’lim olishiga yo‘naltiradi;
-
tashxis vositalari o‘quvchining ongi va tayyorgarlik darajasini aniqlash uchun mo‘ljallangan
-
boshqaruv vositalari, ishni bajarish jarayonida o‘quvchilar faoliyatini
boshqarish uchun
mo‘ljallangan;
-
ma’muriy vositalari, ta’lim jarayonini tashkil etish, hujjat tayyorlash va almashish jarayonlarini
avtomatlashtirish uchun moljallangan;
-
o‘yin vositalari, turli xil o‘yin va o‘yinli o‘quv faoliyatlarini ta’minlaydi.
Multimediali o‘quv vositalari uslubiy maqsadlari bo‘yicha quyidagicha tasniflanadi:
-
o‘rgatuvchi, yangi materialini p’zlashtirish darajalarini nazorat qilish uchun mo‘ljallangan;
-
nazorat
qiluvchi, o‘quv materialini ko‘rgazmali taqdim etish uchun hamda o‘rganilayotgan
qonuniyatlar, obyektlarning o‘zaro aloqasi vizualitsiyasi uchun mo‘ljallangan;
-
o‘yin vositalari eng maqbul yechim yoki amallar strategiyasini qabul qilish maqsadida o‘quv
holatlarini “o‘ynash”(“boshdan o‘tkazish”)uchun mo‘ljallangan.
Xulosa va takliflar
.“Hozirgi vaqtda ko‘plab kompaniya va firmalarda seminarlar, uchrashuvlar,
treninglar va boshqa tadbirlarini o‘tkazish uchun turli kompyuter texnologiyalaridan foydalanilmoqda.
Ma’lumot mazmunga boy, esda qoladigan va ko‘rgazmali bo‘lishi uchun ko‘proq multimedia
texnologiyalari ishlatiladi. Bular matn, grafika va ovoz kabi ma’lumotning turli shakllarini qayta
ishlashga imkon beruvchi multimedia apparat vositalari bo‘lish bilan birga amaliy dasturlar paketi ham
bo‘la oladi” [3,90]
Multimedia – bu bir necha ma’lumot taqdim etish vositalarining bir tizimga birlashishi. Hozirda
boshlang‘ich sinf o‘quvchilarini darsga
qiziqishini yanada orttirish, darslarga faol qatnashishga undash
maqsadida ishlab chiqilayotgan dasturlarning eng muvaffaqiyatlisi - boshlang‘ich sinf yoshidagi
bolalarga dars o‘tishda multimedia ko‘rgazma vositalaridan doimiy foydalanishdir. Odatda multimedia
deganda matn, ovoz, grafika, multiplikatsiya, videotasvir va fazoviy modellashtirish kabi ma’lumotlar
taqdim etish vositalarining kompyuter tizimidagi birlashuvi tushuniladi.
Do'stlaringiz bilan baham: 
