I bob sharof Rashidovning davlat va jamiyat boshqaruvidagi o'rni

Rashidov siyosiy arbob sifatida[tahrir | manbasini tahrirlash]
1949–50-yillarda Oʻzbekiston Yozuvchilar uyushmasi raisi. 1950–59-yillarda 
Oʻzbekiston SSR Oliy Sovet Prezidiumi raisi va SSSP Oliy Sovet Prezidiumi raisi 
oʻrinbosari. 1959-yil mart oyidan Oʻzbekiston KP MK birinchi kotibi. KPSS XIX-
XXIV syezdlari delegati; 1956-yildan MK aʼzoligiga nomzod, 1961-yildan KPSS 

---

9 
MK aʼzosi; 1961-yildan MK Prezidiumi aʼzoligiga nomzod, 1966-yil 
aprelidan KPSS MK Siyosiy burosi aʼzoligiga nomzod. III-X chaqiriq SSSR Oliy 
Soveti deputati; 1970-yildan SSSR Oliy Soveti Prezidiumi aʼzosi. 
Ikki marta Sotsialistik Mehnat Qahramoni (1974), (1977). Lenin mukofoti laureati. 
6 marta Lenin ordeni bilan, 4 marta boshqa ordenlar bilan, shuningdek medallar 
bilan taqdirlangan. 
Rashidov yozuvchi sifatida[tahrir | manbasini tahrirlash]
1945-yili Sharof Rashidovning – „Mening nafratim“ nomli ilk sheʼriy 
toʻplami nashrdan chiqdi. „Gʻoliblar“ povestida (1951) xalqning dehqonchilik 
yerlari uchun kurashi tasvirlanadi; xuddi shu mavzu „Boʻrondan kuchli“ romanida 
(1958) ham rivojlantiriladi. 1964 yilda nashr qilingan „Buyuk toʻlqin“ romani 
sovet jangchilarning Ikkinchi Jahon urushida koʻrsatgan qahramonliklari haqida 
hikoya qiladi. „Kashmir qoʻshigʻi“ romantik povestida (1956) hind xalqining 
ozodlik kurashi koʻrsatiladi. 1950-yili Rashidovning publitsistik maqolalaridan 
iborat „Tarix kelishuvi“ nomli toʻplami, 1967-yili „Doʻstlik ramzi“ nomli kitobi 
nashrdan chiqadi. Rashidovning tanqidiy maqolalari sovet adabiyotining dolzarb 
muammolariga bagʻishlangan. 
Paxta ishi[tahrir | manbasini tahrirlash]
Sovet davlatining soʻnggi yillarida ruslar uchun Sharof Rashidov 
nomi korrupsiya va Sovet Ittifoqining maʼmuriy-buyruqbozlik boshqaruvining 
bosh 
timsoliga 
aylanib 
qoldi. Leonid 
Brejnev hukumati 
yillari 
Oʻzbekistonga paxta topshirishni oshirish haqidagi oxiri yoʻq qarorlar kelib turardi. 
Bunga javoban oʻzbek hukumati „qoʻshib yozish“ (Sovet Ittifoqida raqamlarning 
sunʼiy oʻsishi oddiy hol edi) hisobiga har doim dala maydonlarining irrigatsiyasi 
va paxta hosili haqida oldingisidan kattaroq raqamlarni yozishardi. Oʻsha „qoʻshib 
yozishlar“ 500 mingdan 1 mln. tonnagacha tashkil qilgan. Bu holat oʻzbek 
boshqaruvchilariga markazdan qoʻshimcha manbalar olish va Brejnev hokimiyatini 
sotib olishga imkon berardi. Faqatgina Rashidovning oʻlimidan soʻnggina, markaz 
oʻziga xos „oʻzbek ishi“ degan uydirmani oʻylab topdi va Oʻzbekistonga Telman 

---

10 
Gdlyan va Nikolay Ivanov boshliq tezkor prokurorlar guruhini yubordi. Buning 
natijasida Oʻzbekiston hukumatida olib borilgan tozalashdan OʻzSSRning deyarli 
barcha rahbarli nishonga tushishdi (faqatgina Gossnab boshligʻi oʻz oʻrnini saqlab 
qoldi). Gdlyanning fikricha, oʻsha vaqtda butun Ittifoq korruptsiya toʻrida qolgan 
bir vaqtda Moskva Oʻzbek respublikasini ajratib qoʻyib nohaqlik qilgan. „Oʻzbek 
ishi“ natijasi respublikaning koʻpchilik aholisini milliy harakatga undadi. Bu 
ayniqsa qayta qurish davrining soʻnggi yillari kuchaydi. Hozirgi kunda mustaqil 
Oʻzbekistonda Sharof Rashidovning nomi hurmat-eʼtibor bilan esga olinadi. Oʻzini 
kuchli rahbar va mohir diplomat sifatida koʻrsata olgan oʻzbek xalqining 
qahramoni kamchiliklarga toʻla sovet boshqaruv tizimini oʻzbek xalqining oʻlchab 
boʻlmas rivoji uchun yoʻnaltirgan.