Badiiy asar tahlili xt 2 Ashirboyeva Nozima Muallifning biografiyasi

Badiiy asar tahlili

XT_2 Ashirboyeva Nozima

Muallifning biografiyasi

• XX asrdagi mashhur turk yozuvchilaridan biri Rashod Nuri Guntekin 1889- yil Istanbulda tug’ilgan. Katta epik janrga qo’l urgan yozuvchi dastlab “Sirli qo‘l “ romanini yozadi. Ammo dunyo adabiyotida Rashod Nuri Guntekin “ Choliqushi” (1922) romani bilan shuhrat qozondi. Adibning bu romani Mirzakalon Ismoiliy tomonidan ôzbek tiliga tarjima qilingan. Turkiyada adibning 24 jilddan iborat asarlari bosilgan. Adib 1956- yilda vafot etgan.

Asar nomi, janri va muallifning ijodiy metodi

• Asar nomi: “Choliqushi” , janri: roman, muallifning ijodiy metodikasi: romantizm

Asar mavzusi

• Asar Feride ismli turk qizining hayoti, xotiralari,õtmishi va boshidan kechirgan qiyinchiliklari haqida yozilgan. Asar maktabda ilk xotiralarni yozishdan boshlangan va Feride bu topshiriq bilan butun hayotida sodir bo’lgan voqealarni yozadi. U qanday qilib ulg’aygani, hayotidagi keskin voqealarni qanday boshlanganligini, nima sababdan va kimlar aybdorligini, farzand asrab olishini va uning to’satdan vafot etishi unga qanchalik ta’sir qilishi va nihoyat Feridening hayoti yana qanday iziga tushib ketishi haqidagi har bir voqeani mohirona so’zlagan. Darhaqiqat, romanda Feride va Komronning ishqi kuylanadi. Taqdir charxpalagi qancha teskari aylanmasin, ular roman so’nggida bir- biriga yetishish baxtiga muyassar bo‘ladi.

• Asarning sarlavhasi o’zgacha tanlangan. Romandagi Choliqushi bu Feridedir. Asarda ta’kidlanganidek, Feride yoshligida bo’sh vaqti bo’ldi deguncha bog’dagi qurigan daraxtga chirmashib chiqib Choliqushi kabi shoxdan shoxga o’tib yurardi va uni muallimalari Choliqushi deb atay boshlagan. U nafaqat yoshligida balki ulg'ayganda ham bu nomga qaysidir ma’noda loyiq bo’lgan. Chunki u katta bo’lganida ham Choliqushiga xos sho’xlikni, ayyorlikni, tinib- tinchimaslikni va g’ayritabiiy qiliqlarini tashlamagan edi.

Asarning asosiy g'oyasi

• Asarning asosiy g’oyasi insonlarning bir-biriga bo’lgan ishonchi va muhabbatidir. Agar Feride boshidayoq o’zga shaxsga emas balki sevgan yori Kamronga ishonganida yoki u bilan muammoni birgalikda hal qilganida u uumrining eng go’zal onlarini ayriliqda yoki chekka qishloqlarda o’tkazmas edi.