O`zbekiston respublikasi oliy va o`rta maxsus ta’lim vazirligi buxoro davlat universiteti maktabgacha va boshlang’ich ta’lim fakulteti


«allala» shakli  «alla, alla-yo, alla-yo alla»



Download 4,91 Mb.
Pdf ko'rish
bet204/358
Sana22.07.2022
Hajmi4,91 Mb.
#835505
1   ...   200   201   202   203   204   205   206   207   ...   358
Bog'liq
ona tili va adabiyoti

«allala»
shakli 
«alla, alla-yo, alla-yo alla»
tarzidagi ko`rinishlar bilan to`lishib, uyquga 
chorlovchilik mohiyatini kasb etgan. Chaqaloq yoshini to`ldira borishi jarayonida bu so`zdagi 
tovushlarni idrok etishi tufayli uyqusi kelganda o`zining ham 
«alla»
so`zi lug`aviy jihatdan «bosh 
orqasi» va «uxlamoq» ma`nolarini anglatsa, istilohiy ma`nosiga ko`ra uyqu chaqirmoq, uxlatmoq 
asosiy vazifasiga aylangan silsilaviy qo`shiq turini anglatadi. Abu Ali ibn Sino allaning shu 
xususiyatini ming yil ilgariyoq payqab, shunday e`tirof etgan: «... bolaning mijozini kuchaytirmoq 
uchun unga ikki narsani qo`llamoq kerak: Biri, bolani sekin-asta tebratish, ikkinchisi, uni uxlatish 
uchun aytish odat bo`lib qolgan muzika va allalashdir. Shu ikkisini qabul qilish miqdoriga qarab 
bolaning tanasi bilan badantarbiyaga va ruhi bilan muzikaga bo`lgan iste`dodi hosil qilinadi». Bu 
mulohazadan to`rt narsa ayonlashadi: 
birinchisi
, allaning bundan ming yil ilgari – ibn Sino 
zamonida ham mavjudligi bo`lib, janrning genetik asosiga nazar solish imkonini beradi. 
Ikkinchisi
, allaning ijrosi – sekin-asta tebratishga omuxta holda kechishi, 
uchinchisi
esa, bolani 
uxlatishgagina xizmat qilishi va nihoyat 
to`rtinchisi
, bolaning ham jismoniy, ham ma`naviy 
chiniqishida muhim ahamiyat kasb etishi to`g`ri ilg`angan. 
Allalar, odatda, bolalarning emizikli davrida – ular to 3 yoshini to`ldirgunlarigacha 
aytiladi. Ularning bolalarning shu yoshi bilan bog`lanishi qat`iy bo`lib, beshik qo`shig`i sifatida 
tavsiflanishiga yo`l ochgan. Allalarni ona suti bilan bog`lab «sutda qorilgan va mehrga yo`g`rilgan 
qo`shiq» tarzida muqaddaslashtirilishi sababi shunda 
Allalar faqat kuylanadi. Ularni shunchaki aytish yo deklomatsiya qilish mumkin 
emas. Monoton ohang o`zbek allalari uchun mushtarak xususiyatdir.Odatda, allalar kuyi 

Download 4,91 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   200   201   202   203   204   205   206   207   ...   358




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish