Ўзбекистон Республикаси Марказий банки пул-кредит сиёсатининг 2021 йил ва 2022-2023 йиллар даврига мўлжалланган асосий йўналишлари

Марказий банк асосий ставкани оширади
ва пул-кредит шароитларини қатъийлаштириш орқали ялпи ички талаб 
ҳажмига таъсир кўрсатиб ишлаб чиқариш ҳажмининг потенциал даражага 
қайтишини таъминлайди. Ва аксинча, ишлаб чиқариш ҳажми ўз 
потенциалидан паст даражада бўлганда 
асосий ставкани пасайтириш
орқали иқтисодиётни рағбатлантириш ва ишлаб чиқариш ҳажмини 
потенциал даражасигача ошириш лозим бўлади. 
Марказий банк ўзида мавжуд пул-кредит сиёсати инструментлари 
орқали узоқ муддатли барқарор иқтисодий ўсиш суръатларини таъминлай 
олмайди, 
фақатгина 
иқтисодий 
ўсишнинг 
қисқа 
муддатли 
тебранишларини мувозанатлаштириш
имкониятига эга. 
Узоқ муддатли барқарор иқтисодий ўсиш суръатларини таъминлаш ва 
потенциал ишлаб чиқариш ҳажмларини ошириш мақсадлари ишлаб 
чиқариш самарадорлигини оширишга қаратилган 
давомий таркибий 
ўзгаришларни
амалга ошириш, ишлаб чиқариш жараёнларини 
техник-
технологик қайта янгилаш, меҳнат унумдорлигини ошириш ва бозор 
тамойилларини кенг жорий этишни 
тақозо этади. 
Пул-кредит сиёсати иқтисодий ўсиш учун шароит яратиб беради ва 
иқтисодий фаолликни кўллаб-қувватлашга хизмат қилади, лекин ишлаб 
чиқариш потенциалини ошириш учун пул-кредит сиёсати инструментлари 
имкониятлари чекланган.
Умуман олганда, пул-кредит сиёсатининг пировард мақсади –
мамлакатда барқарор паст даражадаги инфляцияни таъминлаш бўлса, 
умумий макроиқтисодий вазифа эса 
аҳоли турмуш даражасининг 
яхшиланишига ва фаровонлигининг ошишига хизмат қилишдир
. 
7
Ишлаб чиқариш тафовути (output gap)
– бу ҳақиқатдаги ва потенциал ишлаб чиқариш (ЯИМ) 
ҳажмлари ўртасидаги фарқ.
Ижобий ишлаб чиқариш
тафовути
иқтисодиётнинг реал ўсиши унинг потенциалидан ошганда 
юзага келади. Ресурсларнинг чекланган таклифи шароитида, бу иқтисодиётдаги нархларга босим 
ўтказади, чунки ишлаб чиқарувчилар ўсиб бораётган талабга тез мослаша олмасдан нархларни кўтаришга 
мажбур бўладилар. Бундан ташқари, ички таклиф билан қондирилмаган талабнинг бир қисми импорт 
билан қопланади, унинг ўсиши миллий валютага девальвацион таъсир ўтказади ва бу
ҳам нархларда ўз 
аксини топади. Бундай муҳит иқтисодиётда инфляциянинг юқори суръатда ошишига туртки беради. 
Манфий ишлаб чиқариш тафовутида
ишлаб чиқаришнинг ҳақиқий ҳажми потенциалидан камроқ 
бўлади. Бундай ҳолатда, иқтисодиётда товарлар ва хизматлар нархлари ички ва ташқи истеъмолчилар 
томонидан етарлича талабнинг мавжуд эмаслиги сабабли пасаяди. 
Узоқ муддатли истиқболда иқтисодий ўсиш ўзининг потенциалига яқинлашган, ишсизлик табиий 
даражаси атрофида бўлган ҳамда нархларга оширувчи ва пасайтирувчи босимларнинг мавжуд эмаслиги 
шароитида иқтисодиёт ўзининг мувозанат даражасига келади.

---