2021 tilda leksik o’zlashtirishning ahamiyati; koreys tili misolida feruza Iskanderovna Jumaniyazova

Oriental Renaissance: Innovative, 
educational, natural and social sciences 
 
VOLUME 1 | ISSUE 6 
ISSN 2181-1784 
Scientific Journal Impact Factor SJIF 2021: 5.423 
268 
w
www.oriens.uz
July 
2021
 
 
va hodisalar o'rtasidagi munosabatni ifodalaganda. Xrestomatiya mavzusi ieroglif-
raqamlar bo'lishi mumkin: "
일
”
一
(bitta), “
이
”
二
(ikkita), “
삼
”
三
(uch) (lotin 
bilan taqqoslang. I, II, III.). Ikki va undan ortiq sodda “xancha”larning tarkibidan 
yangi hosilalar paydo bo'ldi. Sinologlar tilshunoslari “xancha”ning shakllantirishning 
kamida yana bir necha usullarini sanaydilar. 
Eski koreys maktabining asosiy vazifasi aynan Xanmunni va u bilan bog'liq 
bo'lgan narsalarni o'rgatish edi. Eng qiyin narsa bir necha ming so'zlarni umuman 
yodlash emas, balki kelib chiqishi bilan koreys tilidan juda uzoq bo'lgan tilning 
grammatikasi va obrazli tizimini o'zlashtirish edi. Bundan tashqari, koreys ziyolisi 
yoki mansabdor kishisi nafaqat qadimiy xitoy tilini yaxshi bilishi, balki butun xitoy 
madaniy an'analarini yaxshi bilishi kerak edi. Bilimdon koreys 1500 yil oldin Xitoy 
siyosatining murakkab tomonlarini bilishi, xitoy she'riyatining yuzlab sahifalarini 
yodda tutishi va neo-konfutsiylikning murakkab falsafiy inshootlarini tushunishi 
kerak edi. Ko'plab koreyslar - olimlar, shoirlar va yozuvchilar aynan Xanmunda 
yozganliklari sababli xalqaro miqyosda tan olingan: ularning asarlarini nafaqat 
Koreyaning o'zida, balki mintaqaning ko'plab yaqin shtatlarida ham o'qish mumkin 
edi. Quyida koreys tilidagi iyerogliflarning xitoycha frazeologik birliklarining 
"
고사성어
" materialidagi ma'nosini ko'rib chiqamiz. Masalan: “
이심전심
” (
以
心
傳
心
")" Yo'ldosh "," sherik "," shogird "," izdosh ". Bu ikki yoki butun odamlar 
guruhi bitta tush ko'rganda, orzu qiganda ishlatiladi: bitta jon ikk ta’nda yashaydi: 
以
(
이
)bir narsadan, nimadir orqali; 
心
(
심
) jon, do'st, ko'krak; 
傳
(
전
) gapirish, uzatish, yuborish; 
心
(
심
) jon, do'st, ko'krak. 
Zamonaviy koreys tilining lug'ati bir necha qatlamlarda taqdim etilgan. Bular 
mahalliy koreyscha so'zlar, shu jumladan onomatopeya (onomatopoeia), xanmun 
yoki xitoy tilidan o’zlashtirilgan so’zlar, sanskrit, mo'g'ul, yurxen va manchu 
tillaridan o’zlashtirilgan eski so’zlar, rus, ingliz va boshqa Evropa tillaridan 
shuningdek yapon tilidan o’zlashtirilgan yangi so’zlar. 
XULOSA 
Shunday qilib, chet tilidagi lug'at jamiyatda qizg'in munozaralarga sabab bo'ladi. 
O’zlashtirilgan so'zlar yangi redmetlar va tushunchalar bilan birga keladi. Shu bilan 
birga, o’zlashtirish uchun qulay shart-sharoit sifatida xalqlar - ona tillarida 
so'zlashuvchilar o'rtasidagi ozmi-ko'pmi yaqin siyosiy, iqtisodiy, madaniy aloqalar 
xizmat qiladi. Ma'lumki, o’zlashtirilgan so'z, agar uning leksik tizimida o’zlashtirish 

---